Ahmet İzzet Paşa

Ahmet İzzet Paşa

Türk devlet adamı (Manastır 1864-İstanbul 1937). Harp Okulu’nda öğretmenlik ve Goltz Paşa’nın yardımcılığını yapan Ahmet İzzet Paşa, Bulgar çeteleriyle savaştı. Cebeli Druz seyyar jandarma komutanlığında (1902), Hicaz Hattı nezareti yardımcılığında (1903) bulundu. İkinci Meşrutiyet ilan edilince Erkânıharbiye reisliğine getirilip, Mahmut Şevket Paşa ile anlaşamayınca yeni¬den Yemen’e gönderildi (1911). Balkan Savaşı sona erince padişahın yaverliğine atandıysa da, ordunun gençleştirilmesi girişimi başlayınca istifa etti. Birinci Dünya Savaşı’nda yeniden görev alıp, Kafkas cephesi komutanlığında ¡bulundu (1916). Kuzeydoğu Anadolu düşmandan arınınca görevden ayrılıp, Avrupa’ya izinli gitti. Bükreş Konferansı’na askerî delege olarak katılıp, sadrazamlığa atandı (14 Ekim 1918). Kısa sadrazamlık döneminde (25 gün) Trablusşam, İskenderun, Halep yitirildi; Mondros ateşkesi imzalandı (30 Ekim 1918); Talat, Enver ve Cemal paşalar ülke dışına kaçtı. Ağır suçlamalara dayanamayarak istifa etmesinden (8 Kasım 1918) sonra, Tevfik Paşa hükümetinde Dahiliye nazırlığına getirilen (Ekim 1920) Ahmet İzzet Paşa, Mustafa Kemal ile İstanbul hükümetinin anlaşması için çaba harcadı. İstifa ettiyse de, kısa süre sonra Hariciye nazırlığına getirildi ve son Osmanlı devleti hükümeti istifa edinceye kadar (Kasım 1922) bu görevde kaldı. Ankara’ya silah yardımı yapılmasında, siyasal durumun gizlice Ankara’ya bildirilmesinde önemli hizmetlerde bulundu. Cumhuriyet döneminde herhangi bir görev almadı.