Seyyid Mehmed Saadeddin Efendi
1824 yılında Şam’da doğdu. Babası ulemadan ve Sülâle-i tâhire-i Hüseyniyye’den, Sayda kazası müftüsü Lütfüzâde Seyyid Muhyiddin Efendi’dir.
Devrinin geleneksel İslami ilimlerini Şam’daki mektep ve medreselerde tahsil ederek icazetname aldı. İyi derecede Arapça ve Türkçe bilmektedir.
22 yaşında fahri olarak hizmet hayatına başladı olsa da resmî olarak 29 yaşında Nisan 1848’de Hama sancağının tahsil-i bekaya memuriyetine atandı. 3 aylık hizmetinden sonra bu memuriyetin kaldırılmasıyla Ammare sancağı naipliğine tayin edildi, bir buçuk sene sonra naiplik görevinden istifa etti. Ekim 1857’de Hısnülekrad naipliğine tayin edildi, bölgenin havasına uyum sağlayamaması sebebiyle Şam’a döndü ve uzun süreli bir tedavinin ardından tam olarak iyileşemediğinden istifa etmek zorunda kaldı.
Sırasıyla Ağustos 1858’de Madenünnuman naipliğine; Mayıs 1861’de Vadiyülacem naipliğine; Kasım 1861’de de Şam’a bağlı Sitaniye naipliğine ve buradaki görev süresi dolduğunda Meydan kazası naipliğine tayin edildi. Maaşının yetersizliği nedeniyle Meydan naipliğindeki görev süresi dolmadan istifa etti ve İstanbul’a geldi. Haziran 1863’te tekrar göreve dönerek Lazkiye naipliğine atandı ve 28 aylık hizmetten sonra Şam’a geldi. Şubat 1867’de Baalbek kazası naipliği, Ağustos 1868’de Sayda naipliği, Ocak 1870’te Rumkale naipliği, Eylül 1872’de Humus naipliği, Ekim 1875 Hassa naipliği görevlerine tayin edildi. Uzun süreli sağlık problemleri yaşadı, son Hassa kazasının da havasına alışamadığından memleketine döndü. Akabinde tekrar Temmuz 1876’da Akkar naipliği, Şubat 1879’da Baalbek naipliği, 28 Eylül 1882’de Hayfa naipliği ve 26 Ağustos 1885’te Bakaülaziz naipliğine tayin edildi. İlmi payesi Şubat 1882’de Musıla-i Süleymaniyeye terfi etti. 2 Ocak 1892 tarihinde Baalbek naipliği görevini yürüttüğü esnada Tenvirü’l-elbab adlı eserini yazdı.
Uzun süre sağlık sıkıntıları yaşamasına rağmen bu süreçte dahi bilgi birikimini gelecek nesillere aktarmayı da ihmal etmedi. Özellikle fıkıh, ahlak ve ehlibeyitle ilgili kıymetli eserler kaleme aldı. Vefat tarihi bilinmemektedir.
Eserleri:
Mercaü’r-riyâse fi ahkâmi’s-siyâse
Fütühatü’l-irşâd li-men erâde el-hüküme beyne’l-ibâd
Tarihü’l-ahkâm li’l-kudâti ve’l-hükkâm
İğâsetü’l-melhûf ve istinâü’l-marûf
Neylü’l-ecver fi idhâli’s-sürûr
Kitâbü’r-riyâzi’l-miskiyye li’l-mekâtibi’r-rüşdiyye
Risâletü inâyeti’z-zabt fi marifeti resmi’l-hat
Ravzatü’z-zâhide fi’r-risâleti’t-tâhire
Tenvirü’l-elbâb fi’l-ahkâm ve’l-adâb
Kaynak: Esra Yıldız, Şeyhülislamlık Belgelerinde Hz. Peygamber’in İlmî Mirası (1879-1924) Yılları Seyyid Ulema Biyografileri, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2017.
İLGİLİ ÖYKÜLER
