Emin Saraç
1929 yılında Tokat’ın Erbaa ilçesinin Tanoba kasabasında dünyaya geldi. Saraç’ın dedesi Nakşibendiye’den Müderris Üzeyir Efendi, Niksar’ın Keşfi Cami Medresesinde müderrislik yaptı. Dedesinin yanında 6 yaşında Kur’an-ı Kerim’i hatmederek hafızlığa başladı.
1940-1943 yıllarında Niksar Merzifon’da mukabeleler okudu. 1943’te ailesi tarafından tahsil için İstanbul’a Ali Haydar Efendi’nin tekkesine gönderildi. Ali Haydar Efendi, tekkesi sürekli gözlem altında tutulduğu için M. Emin Saraç’ı Fatih Camisi Başimamı Ömer Efendi’ye emanet etti. Ömer Efendi’nin yanında Kur’an talimi yapmaya ve telhis okumaya başladı. Fatih Camisi’nde üç ay misafir kaldıktan sonra Karagümrük’teki Üçbaş Medresesi’ne gitti. Üçbaş Medresesi’nde 1950’ye kadar kaldı. M. Emin Saraç, ilk hadis icazetini muhaddis Hacı Ferhad-ı Rizevi silsilesinden gelen icazetname ile Süleyman Efendi’den aldı.
1950’den sonra Ali Haydar Efendi’nin teşvikiyle Mısır’a gitti. Mısır’a gitmek için gerekli olan pasaportu dönemin şartları yüzünden çıkaramayınca M. Emin Saraç, yol istikametini Bağdat üzerinden gerçekleştirmek istedi. Önce trene binerek Diyarbakır’a giden M. Emin Saraç, oradan Mardin’e geçti. Mardin’den de Cizre’ye geçti, burada gördüğü bir rüya üzerine Mısır’a bu şekilde gitmekten vazgeçti ve memleketine ailesinin yanına döndü. Yeniden İstanbul’a giden M. Emin Saraç, burada tanıştığı, dedesinin arkadaşı Meletli Şeyh Efendi’nin oğlu Remzi Bey sayesinde pasaport çıkartabildi ve bu süreç sonunda Mısır’a gitti. Ezher Üniversitesine kaydolmak için sınavlara girdi.
Ezher´in lise bölümüne kaydolan M. Emin Saraç, sonra yine aynı okulun Külliyetü’ş Şeria kardeşi Osman ise Ezher’in Usûli’d-Din bölümüne kabul edildi. Mısır’da Kral Faruk, Bağdat Oteli’nin yedinci ve sekizinci katlarını M. Emin Saraç Hoca’nın da dâhil olduğu bazı öğrencilere tahsis etmişti. Kadılık yüksek lisansında bir sene okuduktan sonra Kral Faruk’tan sonra başa geçen Abdunnasır´ın baskıları yüzünden kaldığı oteli ve okulu bırakmak ve Türkiye’ye dönmek zorunda kaldı. M. Emin Saraç, Ezher diplomasının Türkiye’de geçersiz kılınmasına rağmen Mısır’da dokuz yıl kalarak eğitimine devam etti. Bu dönemde Muhammed Zahidü’l Kevseri, Osmanlı’nın son şeyhülislamı Mustafa Sabri Efendi, Yozgatlı İhsan Efendi, Muhammed Abdulvehhab Buhayri, Ahmed Fehmi Ebu Sünne, Ali Yakup Efendi, Abdulfettah eş-Şa’şa’dan istifade etti. Fi-Zılalil Kur’an mütercimleri arasında yer aldı. Mısır’da kaldığı yıllarda Muhammed Zahidü’l-Kevserî’nin talebesi oldu. Bu eğitim üç yıl devam etti.
M. Emin Saraç, 1958 yılının sonunda kardeşi Osman ile İstanbul’a döndü. Dönemin İstanbul İmam Hatip Lisesi müdürünün daveti üzerine 1960 ihtilaline kadar bu okulda hocalık yaptı. Yurt dışındaki ilim meclislerinde defalarca Türkiye’yi temsil etti. Mısır, Suriye, Ürdün, Filistin, Kuveyt, Hindistan, Pakistan ve diğer İslam ülkeleriyle ilmî irtibatını devam ettirdi.
Kısa bir zaman sonra hocası Ali Haydar Efendi’nin aracılığıyla Eminönü müftüsü Ali Yekta Efendi’nin kızı ile evlendi. Bu evliliğinden, birisi Eski Türk Edebiyatı profesörü M. A. Yekta Saraç, diğeri şu anda ticaretle meşgul olan Fatih Saraç olmak üzere iki erkek çocuğu bulunmaktadır.
M. Emin Saraç, 1960 darbe döneminde zorunlu askerlik görevini yerine getirdi. Acemilik eğitimini İzmir’de yapan Saraç, daha sonra İstanbul’a İstihkâm okuluna geldi. Aralarında davet ve irşat erbabı, müftü, vaiz, imam hatip, akademisyen ve öğretmenlerin çoğunlukta olduğu iki binden fazla talebe yetiştirdi.
Türkiye’nin önde gelen hadis, tefsir ve fıkıh âlimlerinden M. Emin Saraç, tedavi gördüğü hastanede 19 Şubat 2021’de vefat etti.
İLGİLİ ÖYKÜLER
