Abdan el-Mervezi
835 tarihinde Merv’de doğdu. Asıl adı Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed b. Îsâ el-Mervezî’dir. “Abdan” adıyla ünlendiği için pek çok kaynakta “Abdan bin Muhammed” şeklinde anıldı.
Horasan bölgesindeki hadis bilginlerinden tahsil gördükten sonra Irak ve Hicaz’a gitti; orada Kuteybe bin Saîd, Ali bin Hucr, Ebû Küreyb gibi âlimlerden ilim öğrendi.
Hicaz’dan Mısır’a geçerek İmam Şâfiî’nin talebelerinden Şâfıî fıkhını öğrendi ve sonrasında memleketine geri döndü. Hadis ve fıkıh bilgini Ahmed bin Seyyâr’dan sonra Horasan bölgesinde Şâfiî mezhebini yayan ikinci kişi oldu. İbn Seyyâr’ın vefatını takip eden senelerde Şâfiîlerin çeşitli konularda karşılaştıkları sorunlar için müracaat ettikleri yegâne âlim o idi.
Yahya bin Muhammed el-Anberî, Ebû Ahmed el-Assâî ve Ebu’l-Kâsım et-Taberî gibi devrin tanınmış âlimleri onun talebesi oldu.
Yüz cüzden mürekkep Kitâbü’l-Ma’rife adlı eseri, sahabenin yaşamını ve rivayetlerini bildiren ana kaynaklardandır. İbn Hacer’in El-İsâbe adlı kitabında sık sık atıfta bulunduğu bu eser günümüze ulaşamadı. Kaynaklarda Abdan’ın Kitâbü’l-Muvatta adlı başka bir eseri de zikredilmektedir. Büyük İslam âlimlerinden olan Abdan bin Muhammed, 906 yılında arife günü Merv’de vefat etti.
Kaynak: