Ayrton Senna
Ayrton Senna (tam adıyla Ayrton Senna da Silva) ( d. 21 Mart 1960 Sao Paulo, Brezilya - ö. 1 Mayıs 1994 Bologna, İtalya) arasında yaşamış, zamanının en ünlü araba yarışı sürücülerinden biri. Brezilyalı olan Senna, Formula Bir Dünya Birinciliğini 3 kez kazanmıştır. Bir çok otorite tarafından Michael Schumacher ile birlikte gelmiş geçmiş en iyi F1 pilotu olarak kabul edilir. Aynı zamanda yağmurlu havalardaki başarısıyla da Rainman yani yağmur adam lakabıyla biliniyordu.
Varsıl bir toprak sahibinin oğlu olarak Brezilya’nın Sao Paulo kentinde doğan Senna, babasının desteğiyle daha dört yaşındayken kart aracı sürmeye başlamış, ilk kart yarışına da 13 yaşındayken katılmıştır. Yarışlara olan isteğinin en büyük nedeni o yıllarda ünlenen ve Brezilya’ya ilk Formula Bir Dünya Birinciliğini 1972’de kazandıran başka bir Sao Paulo’lu, Emerson Fittipaldi’dir. Babasının Senna’nın yarışına en büyük katkısı, 10 yıl kadar önce Emerson Fittipaldi’ye kart birincilikleri kazandırmış olan motor bakımcısı İspanyol asıllı Tche’yi oğlunun kart motorları için tutmasıdır.
Ayrton Senna, ilk kart yarışına Sao Paulo Interlagos’da 1 Temmuz 1973’de girmiş ve kazanmıştır. Bu başarıdan sonra tüm okul çıkışlarında Tche’nin işliğine koşan Senna, burada ileride döneminin en teknik sürücüsü olmasını sağlayacak bilgilerin temelini atmıştır. İlk katıldığı yarışı kazandıktan yalnızca iki hafta sonra Sao Paulo kış yarışlarında yıldızlar sınıfında birinci olan Senna, yaz döneminde de "Yıldızlar Birinciliğini" tümüyle kazanmıştır.
Senna, daha bu yaşlarda, ne kadar yetenekli olursa olsun, yarışlarda başarının arabanın niteliği ile sınırlı olduğunu ve nitelikli arabayı elde etmenin de kendini doğru yerde, doğru zamanda, doğru kişilerin desteği ile ve doğru bir biçimde sunmaktan geçerek kalabalık içerisinden sıyrılmak olduğunu anlamıştır.
Bir sonraki yil Brezilya kart birinciliğini, sonra da 1976’da Sao Paulo Büyükler Birinciliğini ve yeni 100cc’lik kartıyla büyük üç saatlik yarışı kazanan Senna, bu dönemde sonradan ünlü olacak sarı kaskıyla ilk kez yarışmıştır. 17 yaşındayken Güney Amerika Kart Birinciliğini kazanan Senna, daha sonra Dünya Birinciliğinde de birkaç kez ikincilik kazanmıştır.
Güney Amerika Kart Birinciliğinden sonra, 1978’de Güney Amerika dışına ilk gezisini Le Mans’daki Dünya Kart Birinciliğine katılmak için yapmış, bu arada babası ona Avrupa’nın en iyi kart yapımcıları ’Parilla Kardeşler’den bir deneme sürüşü ayarlamıştır. Senna alışık olmadığı Parma-Pancrazio yarış yolunda Parilla takımının baş sürücüsü ve kendisi de Le Mans yarışına hazırlanan 1973 Dünya Kart Birincisi Tery Fuerton ve öteki yarışçıları geçerek birinci olunca, Parilla takımının ikinci yarışçısı olarak kendisiyle sözleşme yapılmıştır. Le Mans’da sıralama yarışında Senna üçüncü olarak coşku yarattıysa da, asıl yarışı ancak altıncı bitirebilmiştir. Üç hafta sonra yine Parilla takımıyla yarıştığı Japonya’da Sugo’da dördüncü olmuştur.
Avrupa’da San Marino Kart Büyük Ödül’ünü kazanmadan önce 1978’de Güney Amerika kart birinciliğinde ve sonrasında da Portekiz’deki Dünya Birinciliğinde ikincilikleri vardır. 1980 ile 1981’de Brezilya birinciliklerini kazansa da, dünya birinciliğini hiç kazanamamıştır. 1980’de yine Dünya Birinciliğinde ikinci olmuş, sonraki yıllarda motor aksaklıkları nedeniyle dördüncü ve ondördüncüluk ile yetinmek zorunda kalmıştır.
19 yaşında çocukluk arkadaşı Lilian Vasconcelos Souza ile evlenen Senna, babasının isteği ile başladığı ve bitirdikten sonra aile kuruluşunu yönetmesi yönünde bir adım olan işletme eğitimini yarıda bırakarak "araba yarışçısı" olmaya ve İngiltere’nin yolunu tutmaya karar vermiştir. Kasım 1980’de İngiltere’ye gelen Ayrton artık ne yapmak isteğinden emindir. O yarışmak için doğmuştur. Hemen kendisine bir sponsor arayışına girişir. Bir arkadaşının yardımıyla, Van Diemen Formula Ford 1600 arabasındaki deneme sürüşü kötü gittiyse de, yeteneğini anlayan Van Diemen yöneticisi onu takıma almıştır. Artık Formula 3000’dedir. F1 öncesi son durak olan Formula 3000’de ki başarıları ve birinciliği Frank Williams ın dikkatini çeker. Artık 23 yaşında olan Ayrton, Williams takımı için deneme sürücülüğü önerisini benimseyerek F1 kapılarını aralar. 1984 dönemi içinde bir efsaneye giden ilk yola girer ve Toleman takımıyla F1’a adım atar.
Ayrton Formula 3000 boyunca babasının soyadı olan Da Silva yı kullanmıştı. Brezilya’daki yasalarda doğan her çocuğa hem annenin hem de babanın soyadı verilir (Afrikalı köle erkeklerin Portekizli kadınlarla evlenmeleri sonucu doğan çocukları Portekiz ırkına sokabilmek için kullanılmıştı). Ayrton, bu arada "da Silva" olan çok yaygın soyadının yerine annesinin kızlık soyadı olan "Senna" soyadını kullanmaya başlamıştır.
Üç yıl sonra, 1984 yılında Toleman-Hart F1 takımıyla ilk kez F1 ile tanışan Senna, özellikle yağmurlu bir ortamda yarışılan Monako Büyük Ödül (Grand Prix) yarışı ile izleyenleri yetenekleri konusunda etkilemiştir. 1985’de Lotus takımına katılan Senna, Portekiz’deki Estoril’de ilk Grand Prix yarışını kazanmıştır.
McLaren dönemi
Senna, 1988 yılında Alain Prost’un takım arkadaşı olarak McLaren F1 takımına katıldı. Bu aynı zamanda da, iki ünlü yarışçı arasındaki unutulmaz çekişmeli yarışların başlangıcını oluşturur.
Senna, yarış yolunda acımasızlığı, kararlılığı, ölçülülüğü ve disiplini ile konusunda uzmanlaşmış, daha önce hiç kimsenin başaramadıklarını (65 Formula 1 yarışına birinci sırada başlamak gibi) başarmıştır. Özellikle yağmur altında yapılan yarışlarda hiç kimse eline su dökememiştir. Senna Monako’daki yarışı kimsenin başaramadığı bir biçimde 6 kez kazanmıştır.
Ölümü
1994’te Senna gerileyen McLaren takımını bırakıp, dönemin en iyi takımı olan Williams takımına geçmişti. Bu takımla üçüncü yarışında, Imola pistinde 7. turda 210 km. hızla Tamburello Dönemecine girdi. Virajı dönemeyip beton duvara çarpan Senna, direksiyon milinden kopan bir kaynak parçasının kaskı delerek başına saplanması sonucu 34 yaşında hayatını kaybetti. Bu yarıştan önce Senna, direksiyonun kendisine çok yakın olduğunu ve bunun da sürüşünü etkilediğini söylemişti. Direksiyon milini kestiler, kısalttılar ve tekrar kaynak yaptılar. Ancak Senna bu işlemin sonu olacağını bilmiyordu. Saat 18:40’ta Senna’nın ölüm haberi geldi. Pistin kapanmasını önlemek için, Senna’nın hastanede öldüğü açıklandı. Ancak Senna hayatını pistte kaybetmişti.
Ölümünden birkaç ay önce yaptığı bir röportajda şunları söylemişti: Yarışlar, rakiplerle mücadele benim kanımdadır benim bir parçamdır. Eğer bir gün, hayatıma mal olacak bir kaza geçirirsem tek isteğim herşeyin hemen, bir anda olup bitmesidir. Tekerlekli sandelyeye mahkum kalmak istemem ya da hastane köşelerinde yıllarca sürünmek de istemem. Yaşayacaksam herşeyimle, bir bütün olarak yaşamalıyım. Yarım olarak yaşamak beni mahveder... Bugün de ismi saygıyla anılmaktadır.
Kişisel bilgiler
İstâtistikler
Katıldığı GP 161
Kazandığı GP 41 (0,255)
Toplam Puan 615 (3,820)
Podyum 80 (0,497)
Pole Pozisyonu 65 (0,404)
En Hızlı Tur Zamanı 19 (0,118)
Bitiremediği GP 53 (0,329)
Katıldığı İlk Yarış: Brezilya 1984
Katıldığı Son Yarış: San Marino 1994
İlk Yarış Birinciliği: Portekiz 1985
Şampiyonluk: 3
Kazandığı Son Yarış : Avustralya 1993
Takımları: McLaren, Williams, Lotus, Toleman
