Cahit Sıtkı Tarancı

Cahit Sıtkı Tarancı

(1910 - 13 Ekim 1956): Şair. Diyarbakır’da doğdu. İlk öğrenimini Diyarbakır’da tamamladıktan sonra İstanbul’da Saint Joseph Lisesinde dört yıl okuduktan sonra Galatasaray lisesine geçti. 1931’de Galatasaray Lisesinden mezun olduktan sonra Mülkiye Mektebine girdi; ancak bitiremedi. Sonra Yüksek Ticaret Mektebine yazıldı. Bu arada açılan imtihanı kazanarak Sümerbank’ta çalışmaya başladı. Bir yıl sonra Sciences Politiques’te siyasî bilgiler okumak üzere Paris’e gitti (1939). İkinci Dünya Savaşında Almanlar Fransa’yı işgal edince; Lyon ve Cenevre üzerinden Türkiye’ye döndü (Ekim 1940). İstanbul’a taşınan ailesiyle kalan Tarancı, çok içki içmesi, eve sarhoş gelmesi yüzünden babasıyla tartışıp evden ayrıldı ve bir pansiyonda kalmaya başladı. 1944’te Ankara’ya gitti. Anadolu Ajansında çalışmaya başladı. Cumhuriyet Halk Partisi’nin 1945’te açtığı şiir yarışmasında ’Otuz Beş Yaş’ şiiriyle birinci olunca ünlendi. Sonra Toprak Mahsulleri Ofisinde ve Çalışma Bakanlığında çalıştı. 1951’de evlendi. Genç yaşta ağır bir hastalığa tutuldu (1954). Sağlığına iyi geleceği düşüncesiyle Diyarbakır’da bir yıl kaldı. Tedavi için gittiği Viyana’da öldü. Mezarı Ankara’dadır.

İlk şiirleri 1930 yılında Muhit ve Servetifünûn-Uyanış dergilerinde yayınlandı. Tarancı, şiirlerinde hece veznini yeni bir şekilde kullanmasıyla ilgi çekti. Serbest nazımla da şiirler yazdı. Tabiat güzelliğini, hayat ve ölüm temalarını işledi. Izdırapla yaşamayı ve sevgiyi birlikte dile getirdi. Cevat Sadık ve İrfan Kudret imzalarını da kullanmıştır.

Şiirleri: Ömrümde Sükût (1933), Otuz Beş Yaş (1946), Düşten Güzel (1952), Sonrası (1957). Asım Bezirci Bütün Şiirleri’ni derledi (1983). Mektupları: Ziya’ya Mektuplar (1957), Cahit Sıtkı Tarancı’dan Evine ve Nihal’e Mektuplar (Haz. İnci Enginün, 1989). Hikâyeleri: Cahit Sıtkı Tarancı’nın Hikâyeciliği ve Hikâyeleri (Haz. Selahattin Önerli, 1976). Diğer eseri: Peyami Safa: Hayatı ve Eserleri (1940), Yazılar-Makaleler-Konuşmalar-Yanıtlar (Haz. Hakan Sazyek, 1995), Çevirisi: Fransa’da Müstakil Resim (2 cilt, Adolphe Basler, Charles Kunstler’den, Ahmet Muhip Dıranas ile, 1938).

Hakkında incelemeler: Ramazan Korkmaz, İkaros’un Yeni Yüzü: Cahit Sıtkı Tarancı (2002),

Şaban Sağlık, Cahit Sıtkı Tarancı’nın Hikâyeleri Üzerine İnceleme (2003).