Cartel
1995 yılında Almanya’da kuruldu. Bir rapcore grubu olan Cartel, Türkiye’de ve Almanya’da büyük ilgi topladı. Grup, Almanya’da üç ayrı rap grubunun bir araya gelmesiyle doğdu. Cartel’i oluşturan topluluklar: Karakan, Cinai Şebeke ve Erci E’dir. Karakan’ın üyeleri Alper Ağa ve Kâbus Kerim’dir. Cinai Şebeke’nin üyeleri ise M. Ali (Emali), Babalu (Ichibaba), Olcay (Ole) ve İnceefe (Çelik Bilek Apo) olarak tanınır. Erci E ise bağımsızdır. Grubun Cartel adındaki albümü ilk PolyGram Music tarafından 1995 yılında Avrupa’da yayınlandı. Avrupa’da kısa sürede medyanın dikkatini üzerine çeken grup hakkında MTV müzik kanalında röportajlar yayınlandı. Albümleri Raks Müzik tarafından Türkiye’de piyasaya sürüldü. Cartel, Türk müziğinin sesini dünyaya duyuran nadir topluluklardan birisidir.
1996’da ikinci albüm çalışmaları başladı ve Cartel Geliyor adlı bir şarkı kaydedildi. Fakat istenilen başarı yakalanamadı. Cartel adlı albümden sonra üç grup yollarını ayırdı ve solo çalışmaya başladı. Aralarının açıldığı söylense de hâlen arkadaşlıklarının sürdüğü bilinmektedir. 1997 senesinde Karakan ve Erci E solo albümlerini çıkardılar. Özellikle Karakan, beklediği ilgiyi bulamayınca Türkiye müzik piyasasından çekildi. Erci E ise daha sonra bir albüm daha çıkardı fakat o da sesini fazla duyuramadı.
Evdeki Ses adlı şarkıları Almanya tarihinde listelere giren ilk Türk parçası oldu.
1998 yılında Cartel, Peter Maffay’ın Begegnungen albümü için kısa süreliğine bir araya geldi. Kayıtta esas kadrodan sadece Erci E vardı. Cartel, Weil ich ein Türke bin ve Maffay’la Cartel adlı şarkılarda sanatçıya eşlik etti. Bu projeden sonra müziğe tamamen ara verdi. Daha sonra 2004’te grubun ilk albümü Türkiye’de tekrar yayınlandı.
Alper Ağa, 2008 Haziranı’nda Dream TV ile yaptığı röportajında yeni albüm müjdesini verdi. Cartel’in dağıldığından söz ediliyorsa da bu bilgi yanlıştır, bir araya gelen üç grup seslerini duyurmak için birleşmişlerdir. Daha sonra ayrılmaları planlı bir olaydır. Zaten “cartel” kelimesi, ticaret birlikler arasındaki anlaşma anlamına gelmektedir. Cartel, gelmiş geçmiş en ünlü gruplardan biridir. İstanbul Vodafone Park’ta konser veren ilk ve Türk rap müzik grubudur. Türkiye’de Michael Jackson’dan sonra en çok izleyici sayısına ulaştıkları için Amerikan Time dergisine konu oldu.
Çeşitli medya kuruluşları tarafından Altın Kaset ve Çifte Platin Ödüllerine layık görüldü. Cartel albümü Türkiye’de 543.000 adet sattı. Böylece Türkçe rap tarihine, en çok satan grup olarak geçti. Bu başarılarında söyledikleri şarkıların Türkçe, Almanca, İngilizce ve İspanyolca olmasının etkisi vardır.
Cartel, 2009 yılında ilk kez maNga’yla beraber Rock’n Coke sahnesinde yer aldı. 2010’da albümü çıkan grupta Kâbus Kerim ve Cinai Şebeke’nin eski üyesi İnceefe yer almadı. maNga’yla beraber 2010’da Karma adı altında yeni bir albüm çıkardı. Şubat 2011 tarihinde Bugünkü Neşen Cartel'den adlı bir albüm çıkardı. Albümde maNga’nın solisti Ferman Akgül ve Efsun yer aldı.
Kâbus Kerim, 2019 yılında verdiği bir röportajda Cartel’in tekrar birleşmesi konusunda “Bu olması imkânsız bir durum. Herkesin başka işi gücü var. Gruptan şu an sadece bir kişi aktif olarak müzikle uğraşıyor. Cartel’in en genci bendim, ben de şu an 50 yaşındayım. Gerisini siz düşünün. İleride torunumla belki…” dedi.