Fahir İz
(30 Nisan 1911 - 5 Temmuz 2004): Yazar, araştırmacı. İstanbul’da doğdu. Tanınmış fikir adamı Mahir İz’in kardeşidir. Orta tahsilini İtalyan Ortaokulunda, Saint Michel Fransız Lisesinde ve Galatasaray Lisesinde tamamladı (1933). İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüne girdi. 1936-1937 yılında Uygurca Kur’ân tercümesi üzerine bir travay hazırladı. Aslı Paris’te bulunan Uygurca Mirâc-nâme mezuniyet tezidir. 1938’de A. von Humbolt bursu ile Almanya’ya giden İz, 1939 yılında savaşın patlaması üzerine yurda döndü. 1941 yılında ’Hâmid’in Dili ve Üslûbu’ teziyle doçent oldu. 1943 yılında, Londra Üniversitesi School of Oriental and African Studies’e (SOAS) gitti. Burada beş yıl hocalık yaptıktan sonra Oxford Üniversitesi’nden aldığı davet üzerine 1948-1949 yıllarını Oxford’da geçirdi. Bu arada Dorothy Rowley’le evlendi. 1950-1954 yıllarını tekrar SOAS’ta geçirdi. 1954 yılında İstanbul Üniversitesi’nden aldığı davet üzerine yurda döndü ve profesör olarak göreve başladı. 1963’te Tübingen, 1961-1962’de New York, 1965-1967’de Kanada Montreal Üniversitesi’nde misafir profesör olarak dersler ve konferanslar verdi. 1963-1966 yıllarında Türkiyat Enstitüsü müdürlüğünü, 1965-1969 yıllarında Regional Cooperation of Development (RCD) teşkilâtının başkanlığını yaptı. 1971 yılında emekliye ayrıldı ve Amerika Birleşik Devletleri’nin Şikago Üniversitesinin daveti üzerine 1971-1977 yıllarında bu üniversitede Türk edebiyatı dersleri verdi. 1977’de yurda dönen İz, 1977-1986 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesinde Türk dili ve edebiyatı okuttu.Eserleri: Papuççu Ahmed’in Garip Maceraları (Sadeleştirme, 1961), Eski Türk Edebiyatında Nesir (1964), Eski Türk Edebiyatında Nazım (1. cilt: Divanlar, 2. cilt: Mesnevîler, 1966-1967), Saltuknâme (1974), Turkish Verse (Türk Şiiri Antolojisi, Nermin Menemencioğlu ile, London, 1978), İngilizce-Türkçe Lugat (H.C. Hony ile), The Concise Turkish Dictionary (Türkçe-İngilizce ve İngilizce-Türkçe, A.D. Alderson ile). 50’nin üzerinde makalesi The Encyclopedia of Britannica’da yayınlandı.
1990 yılında Harvard Üniversitesi, Yakındoğu Dilleri ve Edebiyatları Bölümünce yayımlanan Journal of Turkish Studies (Türklük Bilgisi Araştırmaları)’nın 14. ve 15. ciltleri, ’Fahir İz Armağanı’ olarak hazırlanmıştır.
İLGİLİ ÖYKÜLER
