Hüsnü Mübarek
Muhammed Hüsnü Said Mübarek, 4 Mayıs 1928de Mısırın Minufiye ilinin Kafr el-Meselha bölgesinde doğdu. 1949da Mısır Askerî Akademisini bırakıp Havacılık Akademisinde okumaya başladı ve 1950de pilot oldu. Hava Bilimleri Bölümü derecesi aldı.Mısır Hava Kuvvetlerinin farklı departmanlarında çalışmaya başladı. Havacılık Akademisi’nde 1959a kadar dersler verdi. 1959 ila 1961 arasında Sovyetler Birliğinde ve Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinde pilot öğretmenliği yaptı. 1967de Hava Kuvvetleri Akademisinde komutan oldu. 1969da da Hava Kuvvetleri Akademisi Başkanlığı yaptı.
1972de Enver Sedat tarafından Hava Kuvvetleri Komutanlığına atandı. Ekim 1973’te İsrail’le yapılan Yom Kippur Savaşı’nda başarılar kazandığı için onur nişanına layık görüldü. Savaşın ardından Mareşal rütbesini kazandı. Nisan 1975’te ise Devlet Başkanı Yardımcı yapıldı. Böylelikle Mübarek, Millî Demokrat Parti’de kıdemli üye sıfatıyla siyasetteki ilk büyük görevini üstlendi. Devlet Başkanı Enver Sedat’ın suikast sonucunda 6 Ekim 1981de öldürülmesiyle Devlet Başkanı oldu. Görevi süresince öteki Arap ülkeleriyle ilişkilerin iyileştirilmesi için uğraştı. 1982de Lübnan’ı işgal eden İsrail’le yakınlaşmaktan kaçındı.
1987de oyların %97’sini alarak yeniden Devlet Başkanı oldu. Irak ve İran arasında patlak veren savaşta, Irak’ın 30 Aralık 2006’da idam edilen lideri Saddam Hüseyin’e destek veren Mübarek, Irak’a askerî yardımda bulundu. İran-Irak Savaşı’nın 1988de son bulmasının ardından, Arap ülkeleriyle ilişkileri kısa süreliğine yeniden toparladı. Mısır, Arap Birliği’ne 1989de yeniden kabul edildi. Ancak Mübarek’in bu çabaları, Mısır’ın Arap dünyasıyla uzun süreli iyi ilişkiler kurmasına yetmedi. Mübarek’in 1990da Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesine karşı çıkması ve Bağdat’a bağlı kuvvetlerin Kuveyt’ten çıkarılması için ABD öncülüğündeki uluslararası müdahaleye destek vermesi, ilişkileri yeniden kötüleştirdi.
Mısır’ın Körfez Savaşı’nda ABD safında hareket etmesi, Mübarek’in Batı ile daha iyi ilişkiler kurmasını sağladı. Buna karşılık çok sayıda Batı ülkesi, Mısırın borçlarını sildi. ABD’nin Mısır’a sağladığı mali yardımda büyük artış yaşandı.
Mübarek liderliğindeki Mısır, İsrail-Filistin sorununun temel arabulucu ülkelerinden biri hâline geldi. Ancak Mübarek, dış politikada kısmen sağladığı başarıyı ülke içinde aynı seviyede gösteremedi. Adalet ve insan haklarıyla ilgili ciddi bir gelişme sağlanamazken, güvenlik güçlerinin başta İslamcı gruplar olmak üzere çok sayıda muhalif unsuru baskı altında tutma uygulaması uzun yıllar devam etti.
26 Haziran 1995te, Afrika Birliği Örgütü Zirvesi için Etiyopya’ya giderken suikasta uğradı.
Şubat 2005’te Mübarek, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde birden fazla adayın yarışa çıkmasına imkân tanınmasını istedi. Yasa değişikliği sonrasında yapılan çok adaylı seçimde Mübarek, %88 oy oranıyla yeniden cumhurbaşkanı seçildi.
Mübarek, liberal ekonomi politikaları sayesinde bazı sektörlerde canlanma yaratmasına rağmen işsizlik, yoksulluk ve yolsuzlukla mücadelede başarılı olamadı. Halkın büyük çoğunluğu yoksulluk sınırının altında yaşamak durumunda kaldı. Mübarek, Mısırlı gençlerin işsizlik sorununu çözmek için kalıcı politikalar ortaya koyamadı.
2011de Tunus’ta başlayan "Arap Baharı" olayları Mısır’a 25 Ocak 2011de sıçradı. Gösterileri ilkin görmezden gelen ve koltuğu bırakmayacağını açıklayan Mübarek, on sekiz gün süren protestoların ardından 11 Şubat 2011de görevini orduya ve Anayasa Mahkemesine devredip istifa etti. Kısa süre sonra tutuklandı ve yargılanmaya başlandı. Davalar Ağustos 2011’de başladı. Mübarek, 900 protestocunun hayatını kaybettiği olayların sorumlusu olmak ve çok sayıda yolsuzluğa karışmak suçlarıyla yargılandı. İdam cezasıyla yargılanan Hüsnü Mübarek, 2 Haziran 2012de ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
Mübarekin yargılanması Mayıs 2013te yeniden başladı. O esnada askerî darbe oldu. Seçimlerle iktidara gelen Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, göreve başladıktan bir yıl sonra, 3 Temmuz 2013deki bir darbeyle devrildi ve hapse atıldı. Böylelikle Mübarek hakkındaki suçlamaların bir kısmı düştü. Kahire Ceza Mahkemesi, Kasım 2014te, Mübareke protestocuların ölümü suçlamasıyla verilen cezayı iptal etti. Ocak 2015te Mübarek ve oğullarının yolsuzluk suçlaması Yargıtay tarafından onanmadı.
Mübarek döneminde Askerî İstihbarat Şefi olan, Mursi döneminde de Genelkurmay Başkanlığı yapan Abdülfettah es-Sisi, darbeden sonra ülkenin başına geçti.
Mübarek, protestocuların ölümünden sorumlu tutulduğu davadan 2 Mart 2017de beraat etti.
İLGİLİ ÖYKÜLER
