İslam Kerimov
İslam Abduğanıyeviç Kerimov 30 Ocak 1938de, Taşkentte doğdu. Biyolojik babası belirsizdir. Bu bakımdan yetimhanede okudu. 1955te liseyi bitirdi. 1960ta Merkez Asya Politeknik Enstitüsünün (şimdiki Taşkent Devlet Teknik Üniversitesi) Makine Mühendisliği Bölümünden mezun oldu. Özbek Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinde Su Kaynakları Bakanlığında çalışmaya başladı. 1967de ise Taşkent Devlet Ekonomi Üniversitesinde Ekonomi yüksek lisansı yaptı.1966 ila 1986 yılları arasında Özbek Devlet Planlama Teşkilatının çeşitli kademelerinde çalıştı. 1989da Özbekistan Komünist Partisinin sekreterliğini üstlendi. 1991de, Sovyetler Birliğinin yıkılmasından sonra bağımsız olan Özbekistanın devlet başkanı oldu. 1995te ve 2002de yapılan seçimlerde seçilerek yeniden devlet başkanı oldu. Özbek Anayasasında bir ismin iki dönemden fazla seçilmesi yasak olduğu hâlde Kerimov 2007 ve 2015 seçimlerinde tekrar seçildi. ABD bu seçimleri adil, özgür ve şeffaf olmamakla eleştirdi.
Kerimov 1990dan itibaren basın özgürlüğünü sınırlamaya başladı. Kasım 1990da, Özbekistan Yüksek Sovyeti, aldığı bir kararla Bakanlar Kurulunu lağvetti ve hükûmet görevlerini Kerimova bağlı bir kabineye verdi. Ağustos 1991de bir darbe girişimi oldu ve Kerimov Sovyetler Birliği Komünist Partisinden istifa etti.
Kerimov bu tarihten sonra muhalefeti bastırıp rakiplerini engellemeye başladı. Birlik Hareketi ve Birlik Partisini yasakladı. Böylelikle seçimlerde yer alacak olan rakiplerinden kurtuldu. Seçimden sonra Erk Demokrasi Partisinin mal varlığına el koydu ve Erk gazetesi kapatıldı. Muhaliflerin bir kısmı yurt dışına kaçtı. Ülkede kalan muhalifler Kerimov tarafından çeşitli ithamlarla tutuklandı.
Kerimov, kendisine karşı olan insanları sindirmek için birtakım hilelere başvurdu. Şubat 1999da, Taşkentin altı noktasında patlama meydana geldi. Patlama sonrasında Hükûmet muhalifleri suçladı ve yüzlerce kişi tutuklandı. Erk Partisi lideri Muhammed Salih on beş yıla mahkûm edildi, ülkeden kaçıp Norveçe sığındı. Mayıs 2005te yeni bir patlama yaşandı. Muhafazakâr yirmi üç iş adamı haksızca yargılanıp tutuklanması, bir isyana yol açtı ve Hükûmetin silahlı müdahalesi neticesinde Andican şehrinde iki yüze yakın sivil hayatını kaybetti. Bu olay sonrasında ABD ve Batı ülkeleri Kerimovu eleştirirken, Rusya ve Çin destekledi. Kerimov kendisini destekleyen ülkelerle diplomatik ilişkiyere ağırlık verdi. Rusya bu durumdan istifade ederek Özbekistanla birtakım stratejik antlaşmalar imzaladı.
Kerimov Özbekistan İslami Hareketini ve Hizb-ut Tahrir Örgütünü terörist ilan edip bu iki partiye karşı bir örgütlenme başlattı. Hükûmet 1991 ila 2004 arasında 7.000 Özbek vatandaşını aşırı İslamcı oldukları gerekçesiyle hapsetti. İslami düşünceler, Vahabilikle alakası olmamasına rağmen Vahabicilik olarak etiketlendi. Kişisel hayatında İslamı yaşayan Müslümanlar da hedef tahtasına kondu ve tutuklandı.
Ağustos 2016da beyin kanaması dolayısıyla hastaneye kaldırılan İslam Kerimov, 2 Eylül 2016da öldü.
İLGİLİ ÖYKÜLER
