İzzet Akosman
İzzet Akosman
Akosmamade Hüseyin izzet Bey ile Zişan Hanımın oğlu olan İzzet Akosman 5 Mart,1897 tarihinde Afyonkarahisar’da dünyaya geldi.
İlköğrenimini Afyonkarahisar’da, orta öğrenimini Selanik’te, Yüksek öğrenimini ise İsviçre’de tamamladı. 1919’da Yurda döndükten sonra Akosmanlar’ın Afyonkarahisar, İzmir ve İstanbul’da ticari firmalarında iş hayatına başladı. Cumhuriyetin ilk yıllarında bu firmalar, ülke genelinde örnek ticarethaneler olarak dikkati çekti. 1924’de İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın kurulmasına önderlik eden Akosman, bu kuruluşun ve aynı yıllarda İstanbul Ticaret ve Sanayi Odasının yönetim kurulu üyeliklerinde bulunmuştur.
1927 yılında yapılan III. Dönem Milletvekilliği seçimlerinde Afyonkarahisar Mebusu olarak TB.M.M’ne giren İzzet Akosman’ın bu görevi tam dört dönem devam etmiş ve 1943 yılında sona ermiştir.
Akosman 1931’de Türk ve Belçika sermayeleri ile, madeni eşya ve galvanizli saç, yol kürekleri, her türlü çelik tel ve özel çivi imalâtında çalışmak üzere kurulan TÜRMASAN (Türkiye Madeni Sanayi A.Ş.)’a katılmak ve şirketin İdare Meclisi Reisi olmak suretiyle sanayi alanında da faaliyet göstermeye başlamıştır. 1935’de otomobil, kamyon, yedek parça ve hırdavat ithalatı ve ticareti ile iştigal etmek üzere OTOKOM, Hüseyin İzzet Akosman ve Oğulları Koll.Şti.ni tesis etmiş, bu şirket unvan ve ortak değiştirmenle beraber 1967 yılına kadar İzzet Akosman’ın yönetiminde çalışmalarını sürdürmüştür. 1937’de TÜRMASAN ortakları ile birlikte TEGENSO Ltd. Şirketini kurmuştur. Halen anonim şirket haline getirilmiş bulunan TEGENSO, İthalat ve mümessilliği çalışma sahası olarak seçmiş, özellikle çelik ürünler ve tekerlek lastiği, kimyevi maddeler ve gübreler ithalatı ile meşgul olmuştur. TEGENSO şirketinin, dünyaca ünlü Pirelli lâstiklerinin Türkiye mümessili olması ise, yöneticilerine memleketimizde lâstik sanayii kurulması ilhamını vermiştir. 1959’da gerçekleştirilen bu düşünce ile Uluslararası Pirelli Grubu ve başta Türkiye İş Bankası olmak üzere Koç, Tegenso gibi Türk sermaye grupları 1960 yılında Türk Pirelli’yi yaratmışlardır. Bu önemli projeyi gerçekleştirenlerin başında gelen İzzet Akosman Pirelli’nin önce İdare Meclisi Reis Vekili, sonra Reisi olmuş ve bu görev aralıksız, ölümüne kadar devam etmiştir.
Belçika ve İtalya ile yaptığı olumlu işbirliğinden dolayı Belçika Krallığının Leopold I nişanının "Şövalye" ve İtalya Cumhuriyetinin liyakat nişanının "Commandatore" rütbeleri ile taltif edilmiş; bu arada Dominik Cumhuriyeti’nin de İstanbul Fahri Konsolosluğu’na tayin edilmiştir.
Çok sayıda sosyal ve ticari-sanayi kuruluşlarının üyesi, yönetim kurulu üyesi veya başkanı olarak, çok yönlü bir hayat sürdüren Akosman, 2 Ekim 1973 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir.
