Kâtip Çelebi
(Şubat 1609 - 6 Ekim 1657): Yazar. İstanbul’da doğdu. Hacı Halîfe diye de tanınan yazarın asıl adı Mustafa’dır. Özel öğrenim gördü. 1624-1635 yılları arası çeşitli seferlere katıldı. Sonra İstanbul’a yerleşerek kendisini eser yazmaya verdi.Kâtib Çelebi, tarih, coğrafya, biyografi, bibliyografi, otobiyografi, ahlâk, tasavvuf, tip, sosyoloji, etnoloji vb. sahalarda kaleme aldığı eserlerinin bir kısmı Arapça, bir kısmı Türkçedir. Fransızca, Latince ve İtalyanca da bilen Kâtib Çelebi, ilim dünyasına ışık tutan çok önemli eserler bırakmıştır.
Eserleri: Fezleketü’t-Tevârih (Kâinatın yaratılışından 1641 yılına kadar,Arapça), Fezleke (Türkçe Osmanlı tarihi. Arapça Fezleke’nin zeylidir. 2 cilt olarak yayınlandı, 1869-1870), Takvimü’t-Tevarih (Arapça Fezleke’nin fihristi mahiyetinde, İbrahim Müteferrika’nın ilâvesiyle 1733’te basıldı), Tuhfetü’l-Kibâr fî Esfâri’l-Bihâr (Osmanlı denizcilik tarihi. Orhan Şaik Gökyay açıklamalarla yayınladı, 1973), Cihannüma (Coğrafyaya dair, 1732), Keşfu’z-Zünûn an Esâmi’l-Kütübi ve’l-Fünûn (Arapça bibliyografya kitabı. 15000 kitap tanıtılmıştır. 1857’de Bulak’ta ve 1892’de İstanbul’da basıldı. Yeni baskılarını Şerefeddin Yaltkaya ve Kilisli Rıfat Bilge hazırladılar: 2 cilt, 1941-1943), Süllemü’l-Füsûl ilâ Tabakati’l-Fühûl (Arapça), Düstûru’l-Amelî İslâhi’l-Halel (Osmanlı devletinin sosyal yapısıyla ilgili. O. Ş. Gökyay, Kâtib Çelebi’den Seçmeler’de yayınladı, 1968), Mizanü’l-Hak fî İhtiyari’l-Ehakk (O. Ş. Gökyay yayınladı, 1972), Levamiü’n-Nûr fî Zulumâti Atlas Minur (Hollandalı Gerardus Mercator’un Latince Atlas Minor’unun çevirisi), Tuhfetü’l-Ahyâr fi’l-Hikemi ve’l-Emsâli ve’l-Eş’ar (Lâtifeler, fıkralar, şiirler).
İLGİLİ ÖYKÜLER
