Melih Cevdet Anday

Okunma Sayısı: 1376

Doğumu: 17 Temmuz 1915, Çanakkale Ölümü: 28 Kasım 2002, İstanbul

Babasının yedek subaylığı sırasında Çanakkale’nin bir köyünde doğdu. İlköğrenimini Kadıköy 35. İlkokulda yaptı (1928). Orta öğrenimini Kadıköy Ortaokulu (1931) ve Ankara Gazi Lisesinde tamamladı (1936). Orhan Veli ve Oktay Rifat’la bu lisede tanıştı. Devlet Demiryollarında memur olarak çalışmaya başladı. Bu kuruluş tarafından sosyoloji öğrenimi için Belçika’ya gönderildi (1938). İki yıl sonra II. Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine yurda dönmek zorunda kaldı. Milli Eğitim Bakanlığı Neşriyat Müdürlüğünde çalışmaya başladı. Kütüphane memurluğu, gazetecilik ve çevirmenlik yaptı (1942-1951). Daha sonra İstanbul’a yerleşti. Akşam (1953-1954), Tercüman (1958), Büyük Gazete (1960), Tanin (1961), Cumhuriyet (1961-1964) gazetelerinde deneme ve köşe yazarlığı yaptı. Gazetelerin sanat-edebiyat sayfalarını yönetti. İstanbul Belediye Konservatuarı Tiyatro Bölümünde fonetik ve diksiyon dersleri verdi. Buradan emekli oldu (1977). LCC isimli özel tiyatro okulunda mitologya dersleri verdi. TRT Yönetim Kurulu üyeliğinde bulundu (1964-1969). 1979’da UNESCO Genel Merkezi Kültür Müşaviri olarak Paris’e gönderildi. Hükümetin değişmesiyle bir yıl sonra geri çağrıldı. Cumhuriyet gazetesinde haftalık yazılar yazdı. ’Ukde’ isimli ilk şiiri Varlık dergisinde çıktı (1936). İlk şiirlerinde Hececi’lerin üslup ve tema özellikleri ağır basar. Daha sonra şiir ve denemelerini Ses (1940-41), Yaprak (1948-50), Yeditepe (1951-52), Papirüs, Yeni Dergi, Yeni Ufuklar, Ataç, Yön, Dönem, Soyut dergilerinde yayımladı. Orhan Veli ve Oktay Rifat’la yayınladıkları Garip kitabıyla Garip (Birinci Yeni) akımının öncülerinden biri oldu. Duygudan uzak imgeye dayanan, lirizmi aşağılayan, akıla yönelen şiirler yazdı. 1960’dan sonra mitolojiye yöneldi. Şiir ve deneme dışında roman, oyun, gezi ve anı yazıları da yayımladı. Mikadonun Çöpleri oyunuyla İlhan İskender Armağanını kazandı. Gizli Emir’le 1970 TRT Roman Başarı Ödülünü, Buz Sarayı (Tarjei Vesaas’tan) roman çevirisiyle 1973 TDK Çeviri Ödülünü, Teknenin Ölümü ile Yeditepe Şiir Armağanını, Sözcükler ile Sedat Simavi Vakfı Ödülünü, Ölümsüzlük Ardında Gılgamış ile 1981 Türkiye İş Bankası Ödülünü, Ölümsüzler ya da Bir Cinayetin Söylentisi oyunuyla 1984 Enka Sanat Ödülünü kazandı.

Eserleri

Şiir: Garip (Orhan Veli ve Oktay Rifat’la, 1941), Rahatı Kaçan Ağaç (1946), Telgrafhane (1952), Yan yana (1956), Kolları Bağlı Odyssesus (1963), Göçebe Denizinin Üstünde (1970), Teknenin Ölümü (1975), Sözcükler (Tüm şiirleri, 1978), Ölümsüzlük Ardında Gılgamış (1981), Tanıdık Dünya (1984), Güneşte (1989), Yağmurun Altında (1995), Toplu Şiirleri (2 Cilt, 1996)

Roman: Aylaklar (1965), Gizli Emir (1970), İsa’ nın Güncesi (1974), Raziye (1975), Yağmurlu Sokak (1991), Meryem Gibi (1991), Birbirimizi Anlayamayız (1992)

Deneme: Doğu-Batı (1961), Konuşarak (1964), Yeni Tanrılar (1974), Sosyalist Bir Dünya (1975), Dilimiz Üstüne Konuşmalar (1975), Maddecilik ve Ülkücülük (1977), Yasak (1978), Paris Yazıları (1982), Açıklığa Doğru (1984), Sevişmenin Güdüklüğü ve Yüceliği (1990), Yiten Söz (1992), Aldanmaki (1992), İmge Ormanları (1994), Geleceği Yaşamak (1994), Geçmişin Geleceği (1999)

Gezi-Anı: Sovyet Rusya, Azerbaycan, Özbekistan, Bulgaristan, Macaristan (1965), Akan Zaman Duran Zaman (1984)

Tiyatro: İçerdekiler (1965), Mikadonun Çöpleri (1967), Dört Oyun (Yarın Başka Koruda, Dikkat Köpek Var, Ölüler Konuşmak İsterler, Müfettişler, 1972), Ölümsüzler ya da Bir Cinayetin Söylentisi (1984), Ölümsüzler (Bütün oyunları, 1989)

Çeviri: İngiliz Edebiyatından Denemeler (1964), Gelişen Komedya (1965), Babalar ve Oğullar (İvan Turgenyev’ den, 1974), Buz Sarayı (Tarjei Vesaas’ tan, 1973)