Orhan Oğuz
18 Mart 1924’te Eskişehir’de Orta Mahalle’de doğdu. Babasının adı Hakkı, annesinin adı Aliye’dir. Hüseyin, Nihat ve Zeynep adında üç kardeşi vardır. Babası esnaftı. 1930 yılında Ülkü İlkokuluna başladı. İlkokul öğretmeni Remziye Hanım’ı çok sevmiş hatta Millî Eğitim bakanı olduktan sonra da ziyaret etmiştir.
İlkokul döneminde okul müdürü sırf fakir olduğu için başındaki çıbanı bahane edip okuldan atmış, annesinin okula gelmesiyle kaydı tekrar yenilemiştir. Bu yaşanılan olayı hayatı boyunca hiç unutmadı. Ortaokul ve liseyi de Eskişehir’de okuyan Oğuz, derslerle olduğu kadar sosyal ve kültürel faaliyetlerle de ilgilendi.
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesine gitmek istiyordu ancak ailesinin ticaretle uğraşmaya başlamasıyla İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret okuluna gitti. Bu dönem II. Dünya Savaşı yıllarına denk geldiği için savaşın sıkıntılarını hep hissetti.
Okul yıllarında Yücel dergisi genel sekreterliği, Yeni Sabah gazetesi muhabirliği vb. işlerde çalıştı ancak basın hayatını benimseyemedi. Yükseköğrenimini tamamladıktan sonra doktora yapmak için Paris’e gitti. Sorbonne Üniversitesi Hukuk Fakültesi İktisat Bilimi dalında doktora eğitimine başladı. Bu yıllarda Avrupa kültürünü yakından tanıdı.
Doktorası bittikten sonra yurda döndü ve İzmir Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu İktisat ve Maliye Bölümünde akademik hayata başladı. 1952 yılında Afganistan’a öğretim üyesi olarak davet edilmesiyle Kabil Üniversitesi Hukuk ve Siyasal Bilimler Fakültesinde iktisat ve maliye profesörü olarak görev aldı.
Orhan Oğuz’a Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisini kurması önerildi. 1958 yılından 1969’a kadar Oğuz, hem akademi başkanı hem de iktisat profesörü olarak hizmet etti. 1961-1962 öğretim yılında ABD Chicago Üniversitesinde araştırma profesörü olarak bulundu. 1969 genel seçimlerinde milletvekili olmadan önce Ege Üniversitesi İktisadi Bilimler Fakültesine geçti. Politikaya, Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisinin Anadolu Üniversitesine dönüştürülmesi için girdiğini söylerdi.
1969’da yapılan milletvekilliği genel seçimlerinde Adalet Partisi Eskişehir milletvekili olarak parlamentoya giren Oğuz, 3 Kasım 1969 tarihinde kurulan II. Demirel Hükûmeti’nde Millî Eğitim bakanı olarak görev aldı. Bir iktisat uzmanı olmasına rağmen asıl hedef olarak her zaman eğitimi gördü ve eğitime büyük katkılar sağladı.
1977 yılına kadar mecliste yer alan Oğuz ardından İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisine geçti.
Prof. Dr. Oğuz’a, 1991 yılında Fransa Cumhurbaşkanı tarafından Legion D’honneur nişanı verildi.
Marmara Üniversitesinin kurucu rektörlüğünü yaptı ve 1992 yılına kadar görevini sürdürdü. Akademik hayatına Marmara Üniversitesinden emekli olarak son verdi.
1994’te TBMM tarafından RTÜK üyeliğine seçildi. 1997 yılında ise bu görevden istifa etti.
İktisadi konularda basılmış birçok kitap ve araştırması bulunan Prof. Dr. Orhan Oğuz, merhume Güler Oğuz ile evli, iki çocuk, iki torun ve bir torun çocuğu sahibiydi. Mesleği ile ilgili eserlerinin yanı sıra 80 Yıl Cumhuriyet'e Yaşıt Bir Hayat kitabıyla anılarını yayımladı.
19 Ekim 2021 tarihinde vefat etti.
Eserleri:
Kitaplar
Les Reformes Agraires En Turquie, Paris, 1950 (Fransızca).
International Trade, Kabil, 1954 (Farsça).
Eskişehir Üniversitesi, Ankara, 1961.
Genel İktisat Teorisi, İstanbul, 1964.
Genel İktisat Teorisi Dersleri, Eskişehir, 1978.
Avrupa Ekonomik Topluluğu, İstanbul, 1966.
Genel Ekonomi I,(Giriş-Mikro Analiz), İstanbul, 1981(İlhan Uludağ).
İktisada Giriş (Temel Kavramlar ve Prensipler), İstanbul, 1992.
Anadolu’da Bir Üniversitenin Kuruluş Öyküsü, Eskişehir, 1995.
21.Yüzyılda Eğitim ve Türk Eğitim Sistemi, 2001, (Ortak Yayın).
80 Yıl Cumhuriyet’e Yaşıt Bir Hayat, İstanbul, 2004.
Marshall Planı, İzmir, 1951.
Some Suggestions for Economic Cooperation of RCD Countries, Karaçi, 1965.
La Turquie, La Grece et la CEE, Ankara, 1966.
Türkiye Ortak Pazar Anlaşması’nın Özel Sektöre Yüklediği Görev ve Mükellefiyetler, İstanbul, 1967.
Obligations imposees par l’Accord D’Association entre La Turquie et la CEE, Eskişehir, 1967.
Ortak Pazar Kavramları, Ankara, 1969.
“Ekonomik Bütünleme Girişimleri”, Avrupa Ekonomik Topluluğu Birinci Eğitim Semineri, İKV Yayını, İstanbul, 1983.
Kaynak
Şener Yıldırım, Orhan Oğuz’un Eskişehir Yükseköğretim Tarihine Katkıları, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
İLGİLİ ÖYKÜLER
