Rüştü Reçber
Rüştü Reçber, (d. 10 Mayıs 1973, Korkuteli, Antalya), kaleci mevkiinde görev yapan Türk futbolcu.Türk ve dünya futbol tarihinin en iyi kalecileri arasında yer alır. Futbol efsanesi Pele tarafından yaşayan en iyi 100 futbolcudan biri seçilerek FIFA 100 listesinde yer aldı.
İlk yılları [değiştir]
Rüştü Reçber, Korkuteli ilçesinin Küçükköy köyünde dünyaya geldi. Babası manav açıp, Korkuteli’ne taşındı. Rüştü de burada futbol oynamaya başladı. İlk lisansı Korkuteli amatör takımında çıkarıldı. [1] 1987’de amatör olarak Demrespor’da futbola devam etti. Önce forvet olarak futbola başlasa da uzun boyu nedeniyle 89’da kaleciliğe geçti. [2] 1990’da Burdurgücü takımına geçerek profesyonel oldu. Bu takımda üçüncü kaleci iken Fatih Terim ve ekibi tarafından keşfedildi. [3] Niğde’de katıldığı amatör futbol turnuvasında ve İzmir’de katıldığı Türkiye Ümit Milli Futbol Takımı elemelerinde başarılı bulunur. Daha sonra Galatasaray tarafından denendi ancak beğenilmedi. [4] Teknik direktör Mustafa Denizli tarafından bir yıl Galatasaray PAF’da oynaması gerektiği söylendi. Ancak Rüştü, İstanbul’da bir yıl geçirmek yerine Antalya’ya gitmeye karar verdi. [5]
Antalyaspor [değiştir]
Ağustos 1991’de Antalyaspor ile anlaştı. İlk sezon hiç forma giyemedi ve Murat Ayhan Aydın’ın arkasında ikinci kaleci olarak bulundu. 92-93 sezonunda de Ümit Milli takıma çağrılması dışında aktif bir rol alamadı. 11 Nisan 1993’te Siirt Köy Hizmetleri ile oynanan Lig B maçında ilk kez Antalyaspor forması giydi ve o maç hiç gol yemedi. Sezon sonunda Beşiktaş Rüştü ile ilgilenmeye başladı. Ancak 13 Mayıs 1993’te Antalya’da takım arkadaşı Levent Tekne ile bir trafik kazası geçirdi. Rüştü’nün kullandığı araba köprü korkuluklarına çarptı. Levent Tekne hayatını kaybederken, Rüştü ise yaralanıp bir süre yoğun bakımda kaldı. [6] Kazadan sonra Beşiktaş tarafından sağlık kontrollerinden geçirildi. Sonuç olarak tekrardan sakatlanabileceği düşünülerek transferden vazgeçildi.
Fenerbahçe [değiştir]
Rüştü, 1993-94 sezonunda Antalyaspor’un birinci kalecisi oldu. Sezonun başında başarılı performansı ile dikkat çeken Rüştü, bu sefer de Fenerbahçe’den teklif aldı. 26 Kasım 1993’te kendisini Fenerbahçeli yapan sözleşmeyi imzaladı. Sözleşme gereği eski takımı Antalyaspor’a tekrardan kiralandı ve sezonu orada tamamladı. Rüştü o sezon 33 maçta forma giydi. Bu dönemde Türkiye Milli Futbol Takımı’na da sık sık çağrılmaya başladı. Sezon sonunda Antalyaspor, Türkiye Süper Lig’e çıkmaya hak kazandı.
Rüştü, Fenerbahçe ile ilk maçına 29 Ekim 1994’te Petrolofisispor karşısında çıktı. Devre arasında birinci kaleci Engin İpekoğlu’nun sakatlığı nedeniyle yerine oyuna girdi. 5 Kasım’da Altay ile oynanan maçta hem ilk kez ilk 11’de hem de ilk kez Şükrü Saraçoğlu Stadı’na çıktı. Sezon sonu ligde başarı elde edilemedi. Sezon sonu oynanan Başbakanlık Kupası maçında Rüştü, Fenerbahçe kalesini korudu. Normal süresi 0-0 biten maçın uzatlamaları da 1-1 bitti. Ancak Fenerbahçe penaltılarla elenirken, Rüştü ilk kupasını kaldıramadı.
Sonraki sezon Fenerbahçe’nin birinci kalecisi oldu. 29 lig maçında forma giydi. İlk kez Avrupa maçlarında forma giydi. Sezon sonunda Fenerbahçe şampiyon oldu. Bu da Rüştü’nün ilk şampiyonluğu oldu. Ayrıca Fenerbahçe 34 maçta sadece 19 gol yiyerek, en az gol yiyen takım oluyordu. Rüştü ise bu 16 golün sadece 10’unu yiyerek muhteşem bir performansa imza attı. Türkiye Kupası’nı da uzatmalarda kaybediyordu.
1996-97 sezonunda lig kazanılmasa da Fenerbahçe yine en az gol yiyen takım oluyordu. 34 maçta 25 gol yiyen takımda Rüştü 20 gol yiyordu. İlk kez UEFA Şampiyonlar Ligi’ne de katılan Rüştü, Fenerbahçe’nin İngiltere’de Manchester United’ı 1-0 yenip, 40 yıllık rekoru kırdığı maçta performansı ile beğenildi. 97-98 sezonunda da şampiyonluk kazanılmasa da 33 maçta 25 gol yiyen Rüştü, yine Fenerbahçe’yi ligin en az gol yiyen takımı yaptı. Sezon sonunda Başbakanlık Kupası’nı da kazandı. 98-99 sezonu ise başarısız bir sezon olarak geçti. Bu sefer en az gol yiyen takım ünvanı da Beşiktaş’a kaptırılsa da, Rüştü 30 maçta 23 gol yiyerek yine de iyi bir performans gösterdi.
1999-2000 sezonu Rüştü için üzücü bir olaya sebep oldu. Fenerbahçe 14 Aralık 1999’da Pendikspor’a 2-1 yenilerek Türkiye Kupası’nda elendi. Maç sonrası tesislerinden otomobili ile ayrılan Rüştü, taraftarın saldırısına uğrayıp dayak yedi. Bu olayların o zaman Fenerbahçe yönetim kurulunda olan Mecnun Odyakmaz ve Tahir Kıran’ın dövdürdüğü iddia edildi. [7] Rüştü ve Fenerbahçe arasında bir kırgınlık yaratan bu olaydan sonra Rüştü, Fenerbahçe formasını giymeye devam etse de kaptanlığı bıraktı. [8] Fenerbahçe sezon sonu UEFA’da Macar takımı MTK’ya elenirken, ligde de 4. olup Avrupa’ya gidemedi. Rüştü ise 25 maçta 31 gol yiyerek ilk kez maç başına 1 gol yeme ortalamasının üstüne çıktı.
2000-01 sezonunda Fenerbahçe ile bir şampiyonluk daha gördü. Takımın en çok forma giyen futbolcusu oldu. 2001-02 sezonunda ise bir kez daha Şampiyonlar Ligi macerası yaşadı ancak Fenerbahçe 0 puan ile rekor kırarken, Rüştü de iyi bir performans gösteremedi. Ancak ligde 2. olan Fenerbahçe, Galatasaray ile en az gol yiyen takım oluyordu. 2002-03 sezonu Rüştü’nün Fenerbahçe’deki ilk döneminin son sezonu oldu. Ancak bu sezonda da hiçbir başarı kazanılamadı.
Barcelona [değiştir]
Rüştü, 2002 FIFA Dünya Kupası performansından sonra FC Barcelona, Manchester United ve Arsenal FC’nin transfer listesine girmişti. Rüştü, Barcelona başkanlığına aday olan Joan Laporta ile anlaştı ve seçimi kazanması halinde transfer olacağı sözü verildi. [9] Aynı sene teknik direktörlüğe de Frank Rijkaard getirildi. İlk hazırlık maçına Juventus karşısında çıktı. Rüştü, ilk 45 dakika Barcelona kalesini korudu ve ilk yarıyı Barça, 2-0 kazandı. Katalunya Kupası maçında ise ikinci 45 dakika oynayan Rüştü’lü Barcelona Espanyol’u 1-0 yenerek bu kupayı kazandı. Ancak La Liga maçlarından önce Rijkaard, Rüştü’nün İspanyolca ya da İngilizce bilmemesi nedeniyle kaleyi Víctor Valdés’in koruyacağını, Rüştü’nün ise kupalarda forma giyeceğini açıkladı. [10]
16 Ekim 2003’te UEFA Kupası’nda FK Púchov’u 8-0 yendikleri maçta ilk kez resmi bir maçta Barça kalesini korudu. İkinci tur maçlarında da Panionios FC karşısında iki maçta da forma giydi ve gol yemedi. 15 Aralık 2003’te ise ilk kez lig maçında Espanyol’a karşı forma giydi ve maçı Barcelona 2-1 kazandı. Ancak 22 Aralık’taki ikinci maçı olan Celta Vigo karşısında hatalı bir gol yedi ve maç 1-1 beraberlikle bitti. 4 Ocak’ta oynadığı Racing Santander maçında da hatalı goller yiyerek Barcelona’nın maçı 3-1 kaybetmesinde sorumluydu. Rüştü bu maçlardan sonra tamamen yedeğe düşerek ligde, UEFA Kupası ya da ulusal kupada forma giymedi. Bu performans düşüklüğü ile AB-dışı statüsünde oynayan Rüştü, bu kontenjanın da sınırlı olması nedeniyle ilk 18’e alınmayarak üçüncü kaleciliğe düştü. 14 Nisan 2004’te Real Betis ile oynanan son lig maçında 33. dakikada kırmızı kart gören Valdez’in yerine oyuna girdi. Ancak oyuna girdikten sonra bir gol yedi. Maç 1-1 sonuçlandı. Sezon sonuna kadar forma giyemeyen Rüştü, gelecek sezon için eski takımı Fenerbahçe’ye kiralandı.
İkinci Fenerbahçe dönemi [değiştir]
Fenerbahçe’ye döndüğü sezon Rüştü, bir Fenerbahçe şampiyonluğu daha gördü. 29 maçta 17 gollük başarılı bir performans sergiledi. Türkiye kupası Yarı Finali’nde uzatmalarda 1-0 yenik devam eden maçta Fabio Luciano’ya gol pası atarak maçın penaltılara gidip, finale kalmalarına yardım etti. Ancak finalde Galatasaray’a 5-1 yenildiler. 2005-06 sezonunda Fenerbahçe’ye transfer oldu. ancak genç file bekçisi Volkan Demirel’in yedeği konumuna düşüp, kupa maçlarında forma giydi. Ancak formayı sezonun ikinci yarısında kaptı. Sezonu lig ikincisi olarak bitirdiler. Fenerbahçe ile son sezonu 2006-07 sezonu oldu. Geçen sezon kaldığı yerden lig ve UEFA Kupası kalecisi olarak devam ederken, 15 Ekim 2006’da Ankaraspor ile 2-2 berabere kaldıkları maçtan sonra sağ diz çapraz bağı koptuğu için sahalardan 5-6 ay uzak kaldı. [11] Fenerbahçe sezon sonunda şampiyon oldu.
Beşiktaş [değiştir]
2007-08 sezonunun başında sürpriz bir şekilde takım arkadaşı Mehmet Yozgatlı ile birlikte Beşiktaş’a geçti. 19 Ağustos 2007’de Kasımpaşa’yı 2-1 yendikleri maçta resmi olarak ilk kez Beşiktaş kalesini korudu ancak daha sonra kaleyi Hakan Arıkan’a kaptırdı. 20 Ekim 2008’de ikinci resmi maçı olan Trabzonspor maçında 79. dakikada ceza sahası dışında elle oynadığı için kırmızı kart ile oyun dışında kaldı. Maç sonrası topa elle müdahale olmadığı itirazında bulunan Beşiktaş’ın itirazı kabul edildi ve Rüştü’nün cezası kaldırıldı. Hakan’ın kalede olup Beşiktaş’ın Liverpool’a 8-0 yenildiği maçtan sonra Rüştü kaleyi devraldı. Sonraki sezon da birinci kaleciliği devretmedi. Kupa maçlarında ise sadece bir kez oynadı ve kaleyi Hakan korudu. Sezon sonunda Beşiktaş, hem ligi hem kupayı kazanıyordu. 2009-10 sezonunda da başlarda Hakan Arıkan olmasına rağmen daha sonra birinci kaleciliği yeniden kazandı. Beşiktaş sezonu kupası kapamış olsa da Rüştü, yine bir Manchester United zaferine imza attı ve Beşiktaş’ın United’ı deplasmanda 1-0 yendiği maçta kaleyi başarılı bir şekilde korudu. BBC Sport tarafından maçın kahramanı olarak seçildi. [12] Maçı canlı yayında veren Star TV’nin spikeri Ertem Şener’in Rüştü’nün bir kurtarışından sonra "Her yerinden öpüyorum Rüştü" sözü Türkiye’de çok popüler oldu. [13]
132 kez milli takımlara çağrılan Rüştü Reçber, 12 kez Türkiye U-21, 120 kez de Türkiye A Milli Takım’da forma giymiştir. [14].
9 defa Türkiye A Milli Takım kaptanlığı yapmıştır. Millî takımda görev yaptığı yüzüncü maçta kullandığı forma, krampon ve eldiveni Fenerbahçe Müzesi’nde sergilenmektedir.
Euro 2008’de Almanya ile oynanan yarı final maçı sonrası, A Milli Takımı bıraktığını açıklamış, ancak 2010 Dünya Kupası elemelerinde İspanya ile oynanan maçlarda tekrar milli takıma çağrılmış, Türkiye’nin grupta iddiasını kaybetmesinin ardından 14 Ekim 2009’da Bursa Atatürk Stadı’nda Ermenistan ile oynanan grubun son maçında 89. dakikada oyuna sokulup alkış alarak Fatih Terim’le birlikte milli takımı bırakmıştır.
EURO 1996 [değiştir]
1996 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri, Rüştü’nün A milli takım formasını giydiği ilk elemeler olmuştu. Türkiye’nin oynadığı 8 maçın 6’sına çağrıldı. Türkiye’nin 12 Ekim 1994’te Ali Sami Yen Stadı’nda İzlanda’yı 5-0 yendiği maçta Engin İpekoğlu’nun yerine geçerek ilk kez A Milli oldu. Bu maçtan sonra 4 maç daha forma giydi ve toplamda 5 maçta 4 gol yedi. Türkiye grup ikincisi olarak tarihinde ilk kez bir Avrupa Futbol Şampiyonası’na katıldı.
23 yaşındaki Rüştü, 22 numaralı forması ile EURO 1996’ya giden kadronun birinci kalecisi oldu. Türkiye’nin oynadığı 3 maçta da forma giydi. Türkiye turnuvayı gol atamayıp 0 puanla kapadı. Rüştü ise 3 maçta 5 gol yedi.
1998 Dünya Kupası elemeleri [değiştir]
Türkiye, 98 Dünya Kupası elemelerinde 8 maç yaptı. Bunların 7’sinde Rüştü kadroya çağrıldı ve hepsinde de forma giydi. Bu 7 maçın dördünde gol yemedi. Belçika’dan 2 maçta 5, Galler’den bir maçta 4 gol yedi. Türkiye, Hollanda ve Belçika’nın ardından grup üçüncüsü olduğu için Dünya Kupası’na katılamadı.
EURO 2000 [değiştir]
Rüştü, 2000 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde oynanan 8 maçta da kadroya çağrıldı ve hepsinde de forma giydi. Rüştü bu 8 maçın sadece 3’ünde gol yedi. Finlandiya maçlarında toplam 5, bir Moldova maçında da 1 gol yedi. Zorlu Almanya maçlarında ise geçit vermedi. Türkiye böylece grup ikincisi olup play-off’lara kaldı. İrlanda ile oynanan play-off maçlarında da ilk 11’de çıktı. İkinci play-off maçında ise 39. dakikada sakatlanıp yerini Engin İpekoğlu’na bıraktı. Türkiye bu play-off maçlarını 1-1 ve 0-0’lık skorlarla geçerek tarihinde ikinci kez bu turnuvaya katılıyordu.
Mustafa Denizli yönetimindeki Türk takımının birinci kalecisi bu sefer 1 numarayı giyen Rüştü oldu. Türkiye grup maçlarında 1 galibiyet, 1 beraberlik ve 1 mağlubiyet ile çeyrek finale çıktı. Rüştü ise 3 maçta da 90 dakika forma giydi ve sadece ilk maç İtalya’dan 2 gol yedi. Çeyrek finalde de ilk 11’de olan Rüştü, Portekiz’in 2-0’lık galibiyetine engel olamadı.
2002 Dünya Kupası [değiştir]
2002 FIFA Dünya Kupası elemelerinde oynanan 10 maçın kadrosuna da Rüştü davet edildi. 10 maçın 5’ini gol yemeden bitirdi ve Türkiye’nin ikinci olup play-off’lara kalmasına yardım etti. Avusturya ile oynanan play-offlarda da forma giyen Rüştü, iki maçta da gol yemedi ve Türkiye tarihinde 2 kez Dünya Kupası’na katılmaya hak kazandı.
Bu sefer de Şenol Güneş ile turnuvaya katılan takımın birinci kalecisi yine 1 numaralı Rüştü’ydü. Birinci maç, kupayı en çok kazanan takım Brezilya ile oynandı. Türkiye 1-0 öne geçse de 50. dakikada Ronaldo ve 87. dakikada Rivaldo’nun penaltıdan golüne engel olamadı. Ancak kaleye gelen 12 şutun 10’unu Rüştü kurtarıyordu. 2. maç Kosta Rika maçında da oynayan Rüştü, 86. dakikada bir gol yerken, Türkiye maçı berabere bitirdi. Son maçta Çin’i 3-0 yenen Türkiye’de Rüştü’ye çok iş düşmedi.
Son 16’ya kalan Türkiye, Japonya ile eşleşti. Türkiye Japonya’yı Ümit Davala’nın bulduğu golle geçerken Rüştü kalesini yine gole kapamıştı. Çeyrek final maçında rakip Senegal’di. Normal süresi 0-0 biten maçı, Türkiye İlhan Mansız’ın altın golü ile 1-0 kazanıyordu. Rüştü yine 90 dakika forma giyip, gol yemedi. Yarı final maçı ise tekrardan Brezilya ile oynandı. Rüştü kaleyi çok iyi korusa da 49. dakikada Ronaldo’nun golüne engel olamadı. Ancak kaleyi tutan 10 şutu tutarak olası bir farkı engelledi. Türkiye, 3.lük-4.lük maçında Güney Kore’yi 3-2 yendi. Rüştü 9. ve 90+3. dakikalarda iki gol yemesine rağmen 8 tane kaleye gelen şutu da çıkarıyordu. Maç sonunda Rüştü, Oliver Kahn ile birlikte turnuvanın en iyi kalecisi geçilerek, Altın Karma’ya dahil oldu. Bu turnuva Rüştü’nün Avrupa’daki popüleritesini sağlayıp, Barcelona’ya gitmesinni yolunu açtı.
2003 Konfederasyon Kupası [değiştir]
Türkiye, turnuvaya katılmaktan vazgeçen Almanya yerine Avrupa temsilcisi olarak 2003 Konfederasyon Kupası’na katılmaya hak kazandı. 30 yaşındaki Rüştü, yine takımın 1 numaralı kalecisi oldu. ABD ile oynanan ilk grup maçında forma giymese de Kamerun ve Brezilya maçlarında 90 dakika forma giydi. Çeyrek finalde Fransa ile oynanan maçta Gökdeniz Karadeniz ile çarpışarak 36. dakikada oyundan çıktı. Sakatlığı nedeniyle 3.lük-4.lük maçında forma giyemedi. Türkiye turnuvayı üçüncü olarak bitirdi.
EURO 2004 elemeleri [değiştir]
Barcelona’da yedek kalan Rüştü, 2004 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde sadece 3 kez çağrıldı. Bunların ikisi grup maçıydı, Rüştü iki maçta da gol yemedi. Özellikle İngiltere maçında kaleyi tutan 11 şutu da kurtardı. Maç içinde Kieron Dyer’a yaptığı sert hareket yüzünden sarı kart görürken, hareketi Türk ve yabancı video sitelerinde bolca yer buldu. Letonya ile oynanan play-off’ların ilkinde forma giydi ancak maç 1-0 kaybedildi. Türkiye, Rüştü’nün ilk 18’de olmadığı ikinci play-off maçı da 2-1 kazanınca, Avrupa Şampiyonası’na katılamadılar.
2006 FIFA Dünya Kupası elemeleri [değiştir]
Rüştü, 2006 Dünya Kupası elemelerinin 9 maçına çağrılmış ve 8’inde 90 dakika forma giymiştir. Bunların 4’ünde de gol yemedi. Olaylı İsviçre play-off maçlarında da yedek kaleci oldu. Play-off’ları bir önceki turnuva gibi deplasman usulü ile kaybeden Türkiye, bir öncekinde 3. olduğunu Dünya Kupası’na bu sefer gidemedi.
EURO 2008 [değiştir]
Rüştü, Türkiye’nin oynadığı 12 maçın 8’inde ilk 18’e girdi. Bu maçların ise 5’inde 90 dakika forma giydi. Bu maçların 4’ünde gol yemedi. 3-2 kaybedilen Bosna-Hersek maçında ise kaledeydi. Grup ikincisi olan Türkiye doğrudan 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası’na gitme hakkı kazandı.
35 yaşındaki Rüştü, yine Fatih Terim tarafından kadroya çağrılıyordu. Ancak bu sefer, Fenerbahçe’de onun yerini alan Volkan Demirel, Terim’in birinci tercihiydi. Rüştü grup maçlarında forma giymedi. Son grup maçının 90+2. dakikasında Volkan Demirel’in kırmızı kart görmesi ile çeyrek finaldeki maçta Rüştü’ye sıra gelmişti. 20 Haziran 2008’de oynanan Rüştü’nün EURO 1996’da karşı karşıya oynadığı Slaven Bilić’in yönettiği Hırvatistan maçında 90 dakika forma giyen Rüştü maç içinde kritik kurtarışlar yaptı. Maçın normal süresi 0-0 bitti. Ancak 119. dakikada Rüştü’nün de hatasıyla Hırvatistan golü buldu. Maç böyle biter derken, Rüştü’nün kullandığı aut atışı Semih Şentürk’ün önüne düştü ve Türkiye 120+2’de bulduğu golle penaltılara kaldı. Hırvatistan, 3 penaltı atışının 1’ini gol yapıp, ikisini dışarıya vurdu. Son penaltı atışını da Rüştü kurtarınca, Türkiye tarihinde ilk kez bir Avrupa şampiyonasında yarı finale kaldı. Amerikan kanalı ESPN, Rüştü’yü maçın kahramanı olarak seçti, diğer ülke basınlarından da övgüler aldı. [15] 25 Haziran’da Almanya ile oynanan yarı finalde Türkiye ilk 18’ini bile tamamlayacak kadar eksikle maça çıktı. Türkiye maçı 3-2 kaybederken, Rüştü 2. golde yaptığı hata yüzünden eleştirildi.2002 FIFA Dünya Kupası’nda Dünya Üçüncülüğü’den dolayı Devlet Üstün Hizmet Madalyası kazandı.
Türkiye A Millî Futbol takımında 100. kez millî olan 2. futbolcu.
Türkiye A Millî Futbol takımında en çok millî olan futbolcu. (120 Kez)
FIFA tarafından Peleye hazırlatılan yaşayan en büyük 100 oyuncu listesinde yer almıştır.
Fenerbahçe tarihinde ligde en çok forma giyen kaleci. (295 maç)
Fenerbahçe tarihinde toplamda en çok forma giyen kaleci. (385 maç)
Fenerbahçe tarihinde en çok forma giyen 5. futbolcu.
2002 yılında UEFA tarafından yılın kalecisi seçilmiştir.
