Sadık Şendil
1913 yılında, İstanbul’da doğdu. Lozan Barış Konferansı’na katılmış hariciyeci bir babanın oğlu idi. Saint-Mitchell Fransız Lisesinde ve Galatasaray Lisesinde eğitim aldı. Ardından Tütün Eksperliği Yüksekokulunu bitirdi.
İlkokul sıralarından itibaren geleneksel temaşa sanatları, kukla, orta oyunu ve tiyatro ile ilgilenmeye başladı. Sonraki yıllarda bir yandan tütün eksperliğini sürdürürken bir yandan da Bakırköy Halkevi’nde oyunlar yazıp yönetti. Tütün eksperliğinden emekli olduktan sonra tüm zamanını senaryo yazarlığına ayırabildi, bu nedenle yazdığı senaryo sayısı kısıtlıydı.
Sadık Şendil’in genç yaşta kaybettiği eşi Lahut Hanım için yazdığı “Senede Bir Gün” isimli şarkı, Yeşilçam Sineması’nın da katkısıyla Türk halkının ortak hafızasına yerleşti. Oğlu Cem Şendil, annesinin ölümünden sonra babasının bir-iki sene hiç senaryo yazamadığını dile getirdi.
Sadık Şendil’in sinema macerası, başrollerini Cahide Sonku ve Zeki Müren’in paylaştıkları “Beklenen Şarkı” (1953) filmi ile başladı. Sadık Şendil, “Yedinci Sanat” dergisinde yayımlanan “Ertem Eğilmez’le Konuşma” başlıklı söyleşide senaryo yazarlığına nasıl başladığını şu sözlerle anlattı: “1952’de başladı. [...] Cahide (Sonku) Hanım, Zeki Müren Bey’e bir senaryo arıyormuş, bana bahsettiler. ‘Sen müzikal piyesler yazmışsındır…’ diye. Böylece ‘Beklenen Şarkı’yı yazdım, getirdim, beğendiler. Senaryo sahasına girmiş olduk.”
Sadık Şendil, bu senaryonun eleştirmenler tarafından alaya alındığını ve o yıllarda henüz tanınmamış bir isim olduğu için çok eleştirildiğini dile getirdi: “Sonra senede 4-5 senaryo yazarak devam ettim. Ama ne olursa yazardım, bilinçli olarak değil. Hâlâ da ben bilinçli olduğuma kani değilimdir, samimi söyleyeyim.”
Sadık Şendil yalnızca komedi senaryoları yazmadı, aynı zamanda birçok melodrama da imza attı. Örneğin Şendil, Emily Bronte’nin Viktorya dönemindeki saplantılı bir aşk hikâyesini anlatan “Uğultulu Tepeler” romanını “Ölmeyen Aşk” (1966) adıyla sinemaya uyarladı. Sadık Şendil’in senaryosunu yazdığı ve bugün bir kült film olarak kabul edilen “Canım Kardeşim” (1973) ise Yeşilçam melodramlarının kalıplarına sığmayan bir film oldu.
Ertem Eğilmez ve Sadık Şendil ikilisinin yönetmen ve senarist olarak birlikte kotardığı ve 1970 yılında 7. Antalya Film Festivali’nde Eğilmez’in en iyi yönetmen, Sadık Şendil’in en iyi senaryo ve Kriton İlyadis’in ise en iyi görüntü yönetmeni ödüllerini aldıkları “Kalbimin Efendisi” filmi tam olarak Yeşilçam kalıpları içinde üretilmiş bir melodramdı.
Sadık Şendil; Arzu Film çatısı altında Ertem Eğilmez liderliğinde üretilen filmlerde orta oyunu, meddah, Karagöz ve Keloğlan masalları başta olmak üzere geleneksel tiyatronun ve Türk temaşa sanatlarının mirasından yararlandı.
Ertem Eğilmez ve Sadık Şendil birlikteliğinin en önemli ürünlerinden biri de Kemal Sunal’ın hayat verdiği Şaban tiplemesi idi. Bu tipleme, Kemal Sunal tarafından birçok filmde tekrar tekrar canlandırıldı. Ertem Eğilmez-Sadık Şendil birlikteliği Yeşilçam Sineması’nın en verimli yönetmen-senarist birlikteliklerinden biri oldu.
Sadık Şendil; 26 Temmuz 1986 tarihinde, 73 yaşında vefat etti.
Kaynak: Seçkin Sevim, Yeşilçam Sineması’nda Senaristlik: Bülent Oran, Safa Önal ve Sadık Şendil Örnekleri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2019.
İLGİLİ ÖYKÜLER
