Türkan Saylan
Prof. Dr. Türkan Saylan (d. 13 Aralık 1935, İstanbul - ö. 18 Mayıs 2009), Türk tıp doktoru, yazar, ÇYDD Genel Başkanı.
Hayatı
13 Aralık 1935 günü İstanbul’da dünyaya geldi. Cumhuriyet döneminin ilk müteahhitlerinden Fasih Galip Bey ile (evlendikten sonra Leyla adını alan) İsviçreli Lili Mina Raiman çiftinin beş çocuğunun en büyüğüdür.
1944 1946 yıllarında Kandilli İlkokulu ve 1946 1953 yıllarında Kandilli Kız Lisesinde okudu. 1963de İstanbul Tıp Fakültesini bitirmiştir. 1964 - 1968 yılları arasında SSK Nişantaşı Hastanesinden Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanlığını aldı.
1968 yılında İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalında Başasistanlığa başladı. 1971de İngiliz Kültür Heyetinin bursuyla İngilterede ileri eğitim gördü, 1974’de Fransada ve 1976da İngilterede kısa süreli çalışmalar yaptı, 1972de doçent, 1977de profesör oldu. 1982 1987 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Başkanlığını, 1981 2001 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Lepra Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğünü yürüttü. 1990da oluşturulan İÜ Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezinin kuruluşunda görev aldı ve 1996ya kadar müdür yardımcılığı ile Kadın Sağlığı derslerinin koordinatölüğünü yaptı. Dermatoloji Kliniği öğretim üyesi olarak 2002 yılı sonuna kadar çalıştı ve 13 Aralık 2002’de emekli oldu.
1976 yılında lepra (cüzzam) çalışmalarına başladı, Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfını kurdu. 1986da kendisine Hindistanda Uluslararası Gandhi Ödülü verildi. 2006 yılına kadar Dünya Sağlık Örgütünün lepra konusunda danışmanlığını yapmıştır. Uluslararası Lepra Birliğinin (ILU) kurucu üyesi ve başkan yardımcısıdır. Avrupa Dermato Veneroloji Akademisinin ve Uluslararası Lepra Derneğinin üyesidir. Dermatopatoloji Laboratuvarının, Behçet Hastalığı ve Cinsel İlişkiyle Bulaşan Hastalıklar Polikliniklerinin kurulmasında yer aldı. 1981-2002 yılları arasında 21 yıl, gönüllü olarak Sağlık Bakanlığı İstanbul Lepra Hastanesi Başhekimliğini yaptı.
1957’de evlendi ve bu evlilikten iki oğlu oldu. Biri grafiker diğeri hekim iki oğlundan iki torunu vardır. Son 17 yıldır kanser hastası olan Saylan, 18 Mayıs 2009 tarihinde saat 04.45 sıralarında vefat etti. Vefat ettiğinde gönüllü kuruluş olarak ÇYDDnin Genel Başkanlığını, TÜRKÇAĞ ve KANKEV Vakfı Başkanlığı ile Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfı Başkanlığını sürdürmekteydi.
Etkinlikleri
1989da, bir grup Atatürkçü aydın tarafından devrim yasalarını ve laik düzeni koruyup geliştirmek amacıyla oluşturulan Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneğinin (ÇYDD) kurucularındandır ve uzun bir süre Genel Başkanlığını yürütmüştür. Bunun yanı sıra, 14 Nisan 2007 Ankara-Tandoğan ve 29 Nisan 2007 İstanbul-Çağlayan Cumhuriyet mitinglerinin organizasyonunda ve icrasında bulunmuştur. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’nin dışında farklı sivil toplum kuruluşlarında da çeşitli görevlerde bulunmuş, örneğin 1990da oluşan Öğretim Üyeleri Derneğini kurmuş ve ilk dönem II. Başkanlığını yapmıştır. Ayrıca 1995de mezun olduğu lise için oluşturulan Kandilli Kız Lisesi Kültür ve Eğitim Vakfı (KANKEV)nın ve yine 1995de kurulan Türkiye Çağdaş Yaşamı Destekleme Vakfı (TÜRKÇAĞ)nın kurucusu ve başkanıydı...
Türkiye Cumhuriyeti içerisindeki hukuksuz yapılanmaların ve çetelerin çökertilmesi amacıyla başlanılan Ergenekon Operasyonları dahilinde 13 Nisan 2009 tarihinde oturduğu ev ve başkanlık ettiği ÇYDD’nin çeşitli merkezlerinde aramalar yapılmış, bazı ÇYDD yöneticileri göz altına alınmış, bir çok bilgisayar ve belgeye el konulmuştur.
Diğer görevleri ve başarıları
9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından 31 Mart 2000 tarihinde Sosyal Hizmetler Danışma Kurulu üyeliğine seçilmiştir.
10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından Üniversitelerarası Kurul kontenjanından 2 Şubat 2001de YÖK üyeliğiyle görevlendirilmiş 13 Aralık 2002’de üniversitelerdeki görevlerinden yaş haddinden ötürü emekli olduğu için ayrılmıştır Mart 2003’te ise Bakanlar Kurulu kontenjanından YÖK üyeliğine getirilmiş ve bu görev Mart 2007de bitmiştir.
2003 2004 arasında Başbakanlık İnsan Hakları Danışma Kurulu üyeliği ve İstanbul İl İnsan Hakları Kurulu üyeliklerinde bulunmuştur.
Ödülleri
1996da İstanbul Üniversitesi kendisine Atatürk İlke ve Devrimleri ödülünü vermiştir.
İngiltere dermatologlarının derneği olan Dowling Kulübü (1978) ve "Kuzey Amerika Klinik Dermatoloji Derneği" (1996) tarafından onur üyesi seçilmiştir. Bugüne kadar çok sayıda ödüle layık görülmüştür.
Atatürk İlke ve Devrimleri Ödülü İstanbul Üniversitesi (1996),
Ülkemizde Yılın Kadını Ödülü (1990),
Melvin Jones Ödülü (1991),
Atatürkçü Düşünceye Hizmet Ödülü İncirli Lions (1996),
Kuvayi Milliye Ödülü Haliç Rotary (1997),
Fahrettin Kerim Gökay Ödülü Türk Lions Vakfı (1997),
Türkiye Ziraatçiler Birliği Dayanışma Ödülü (1998),
75. Yıl Ödülü Türk Kadınlar Birliği Şişli Şb. (1998),
Uğur Mumcu Muammer Aksoy Ödülü ADD İstanbul Şubesi (1999),
Rıfat Ilgaz Kültür Merkezi Onur Ödülü (2000),
İtalya Foyer des Artistes Kurumu Ödülü (2001),
Cüzzamlı Hastalara verdiği uzun süreli hizmet ve getirdiği bakış açısı nedeniyle Hasta ve Hasta Yakını Hakları Derneği 2001 Yılı Ödülü,
Atatürk Ödülü Amerika / Atatürk Topluluğu (2001),
Sanat Kurumu Onur Ödülü (2002),
Atatürk / Çağdaşlık Ödülü Dünya Atatürkçü Kuruluşları (10 Kasım 2003),
Üstün Hizmet Ödülü Yıldız Teknik Üniversitesi (2004),
Eğitime yaptığı katkılar nedeniyle Eğitim Ödülü TED Koleji,
Kendinden once hizmet ilkesine örnek davranışı nedeniyle 100. Yıl Mesleki Başarı Ödülü Rotary Kulübü,
İnsan Hakları Ödülü İzmir Karşıyaka Belediyesi (2004),
Türkiyenin En İyi Eğitimcisi Ödülü - Tempo Dergisi (2004),
Kültür Üniversitesinin İstanbul genelindeki üniversitelerin öğrenci ve öğretim üyeleri arasında yaptığı anket sonucunda Yılın En Yürekli Kadını Ödülü (2004) ,
Puduhepa Ödülü - Adana Kütür Sanat Derneği (2005),
Meslek Hizmetleri Ödülü Ankara Emek Rotary Kulübü (Ekim 2005),
Toplumsal Barış Ödülü Barış Radyo,
İnsan Hakları, Demokrasi, Barış ve Dayanışma Ödülü -
SODEV Sosyal Demokrasi Vakfı (2005),
İyi Kalpli Ol Ödülü Türk Kalp Vakfı (2006),
Yılın Başarılı İş Kadınları Ödülü Dünya Gazetesi (2006),
ÇEK Eğitim Ödülü, Çağdaş Eğitim Kooperatifi (2006).
Yayınları [değiştir]
2005 yılı itibarı ile, toplam 440 yayını bulunmaktadır. Bunların 50si yabancı dergilerde yayınlanmış tıbbi çalışmaları, 204ü tıbbi, sosyal ve siyasal içerikli gazete makaleleri, 186sı ise Türkçe tıbbi dergilerde ve kongre kitaplarında yayınlanmış araştırma, derleme ve olgu bildirimleridir.
2si kitap, 3ü seminer kitabı olmak üzere 5 yayını editör grubunda yer almıştır. 1. Basamak Sağlık Hizmetlerinde Deri ve Zührevi Hastalıklar El Kitabı adlı ve 5 baskı yapan ders kitabı, makalelerini içeren ve üç baskı yapan Cumhuriyetin Bireyi Olmak, çocukluk yaşamını anlatan ve 4 baskı yapan AT KIZ, son yazılarının toplandığı ve 2003de yayınlanan Cumhuriyetin Bireyi Olmak II, 2004te Mehmet Zaman Saçlıoğlunca kaleme alınıp T. İş Bankasınca bastırılan, yaşamının öyküsünü içeren ve altı baskı yapan Güneş Umuttan Şimdi Doğar, 2006da yayınlanan Cumhuriyet Radyoda konuklarıyla yaptığı söyleşilerden oluşan Geçmişten Geleceğe Radyo Cumhuriyette Çağdaş İnsan Söyleşileri olmak üzere altı kitabı yayınlanmıştır. 2005de Cumhuriyetin Bireyi Olmak I ve II, son dönem yazıları da eklenerek genişletilmiş ve birleştirilmiş baskı şeklinde yayınlanmıştır. Zehra İpşiroğlunun Türkan Saylanla yaptığı, uzun zaman dilimini içine alan bir söyleşiyi kapsayan kitap Yapıcılığın Gücü 2006da yayınlanmıştır.
