Yaşar Kaplan
Yaşar Kaplan, 15.06.1952 tarihinde Niğde ilinde doğdu. İlkokul eğitimini Kayırlı köyünde tamamladıktan sonra Kayseri İmam Hatip Lisesinde öğrenim görmek üzere şehre gitti. 1974 yılında liseyi bitirdi, 1975-1979 yılları arasında İngiliz dili ve edebiyatı ile Amerikan dili ve edebiyatı bölümlerinde yükseköğrenimini tamamladı. Yazın hayatına üniversite yıllarında başladı. İlk eserlerini Nuri Pakdil’in çıkardığı Edebiyat dergisinde yayımladı.
1972-1974 yılları arasında Diyanet İşleri Başkanlığı, 1974-1976 yılları arasında İller Bankası memuriyeti, 1976-1978 yılları arasında da Türkiye Zirai Donatım Kurumu memuriyeti görevlerinde bulundu. Takip eden yıllarda Mila Haber Ajansı’nda Yazı İşleri Müdürü olan Kaplan, İngilizce hâkimiyeti vesilesiyle Devlet Planlama Teşkilatında tercümanlık yaptı.
“Susarak bir hüzün büyüteceğiz. Ve susarak yazacağız bu destanı biz.” bilinciyle yolda olan Kaplan, sustuklarının dökülebilmesi adına, Ankara’da Aylık Dergi’yi kurdu. Ardından Eksen Yayıncılık ve Meydan dergisinin kuruculuğunu da üstlendi.
Ona göre: “Sanatçı, esas itibarıyla kendi toplumunda da gurbeti yaşayan ve hasreti hiç bitmeyen kişidir. Sanatçının dili farklıdır, bakışı farklıdır, düşünüş biçimi farklıdır.” Bahsettiği farklı dil, bakış ve düşünüş biçimi ile yazın hayatına, çıkarmış olduğu dergilerde hız veren Kaplan; bu süreçte dört farklı eserinden dolayı soruşturma sürecine alındı. 1985 yılında yayımlamış olduğu Demokrasi Risalesi adlı eseri ise üç yıla yakın bir süre cezaevinde kalmasına neden oldu. Şahsının da söylediği gibi sanatçı, kendi toplumunda da gurbeti yaşadı.
Cezaevinden çıkmasının ardından çeşitli gazetelerde köşe yazarlığı yaptı. Ardından, 2001 yılında Almaya’ya gitti ve çalışmalarını orada sürdürdü.
Eserlerinin ve dünya görüşünün başlangıç noktasına İslam dinini alan yazar, özellikle Aylık Dergi’de döneminin birçok İslamcı şair ve yazarını yetiştirdi. İslam’ın ilk ayetini bakış açısının temeline alan Kaplan, yetiştirdiği ve kendisinden sonra yetişecek olan şair ile yazarlar için de okumanın önemini vurgulayan şu sözleri sarf etti: “Zaten adam olacak çocuğa bir cümle yeter. O cümle durduğu yeri sorgulatır, durması gerektiği yerin peşine salar. Bir de bakmışsınız bir cümleyle koca bir hayat değişmeye, dönüşmeye ve dönüştürmeye başlamıştır. Bu, ilk ayetiyle bize okumayı buyuran yüce Rabb’imizin bir lütfudur.”
Edebiyat âlemine öykü, deneme, anı ve mektup türlerinde birçok eser kazandıran Kaplan’ın adı en çok 1976 yılında yazdığı Dönemeçler adlı kitabıyla anıldı.
Pankreas kanseri nedeniyle 2022 yılı itibarıyla tedavi görmeye başlayan Kaplan, 7 Ocak 2023 tarihinde, Almanya’nın Köln şehrinde vefat etti.
“Düşünce ve sanat insanlarından yararlanabilmenin en sağlıklı yolu; eserlerine yönelmek, onları eserleri üzerinden tanımak, eserleri ile konuşmaktır.” diyen yazar, ölümünün ardından yerine getirilmesi gereken görevi de eserleriyle birlikte sevenlerine bıraktı.
Eserleri:
Hikâye: Dönemeçler (1976, 2018), Birinci Kitap (1982), İkinci Kitap (1982), Sıfırüç Depremleri (1987), Canhıraş (1991).
Deneme- İnceleme: İzdüşüm (1983), Demokrasi Risalesi (1985), İran’a Nasıl Bakmalı (1986), Mücahide Mektuplar (1990), Açıl Susam Açıl (1990), Bir Şenliktir İnkılab (1992), Vatan Millet Sakarya Üstüne Düşülmüş Notlar (1993), Devrim ve Terbiye (1995), Kalem ve Kelepçe (1995), Hz. Ali (1998), Siyaset Bilinci (1998), Günümüz Yezidiliği (2013), Ademce, Düşüncenin Temel Dinamikleri.
Anı: Giriş ve Çıkışlar (1989).
Mektup: Yazışmalar (1982).
Çeviri: Malcolm X (Alex Halley’ den, 1983), İslâm Ekonomi Düşüncesi (M. N. Sıddıkî’den, 1984), Yarınki İslâm (Abdülkadir es-Sufi’den, 1984).
Kürtçe: Beyt ü Destanen Kurdi (2019), Destana Kela Dimdim u Xane Lepzerin (2019), Kaniya Stranan (2019).
Roman: İdris’İn İdris (2019).
Kaynak: Şeref Akbaba, “On beş yıldır Diyar-ı Gurbette… Yaşar Kaplan ile Söyleşi”, Ay Vakti Dergisi, S. 154, Ocak-Şubat 2015.
İLGİLİ ÖYKÜLER
