Abd Bin Humeyd
Ebû Muhammed Abd Bin Humeyd Bin Nasr el-Kissî Mâverâünnehir’in tanınmış hadis hafızıdır. Mâverâünnehir’de bir Türk şehri olan Kiste 170’ten (786-87) sonra doğdu ve aynı şehirde öldü. Gençliğinde o günün önemli ilim merkezlerine giderek Yezîd Bin Hârûn Yahya Bin Âdem, Abdürrezzâk, Ebû Dâvûd et-Tayâlisî ve Ebû Bekir Bin Ebû Şeybe gibi âlimlerden hadis tahsil etti. Kendisinden de Müslim, Tirmizî ve oğlu Muhammed başta olmak üzere Mâverâünnehir âlimlerinin birçoğu hadis rivayet etti.
Güvenilir bir muhaddis olan Abd Bin Humeyd’in iki eseri vardır: 1. ei-Müsne-dü’l-kebîr. Müellif tarafından yapılmış bir muhtasarına ait bazı cüzler günümüze kadar ulaşmıştır. Süleymaniye, Millet, Nuruosmani-ye ve Köprülü kütüphanelerinde birer yazması bulunan eser üzerinde, Kemaleddin Özdemir, Hadis İlminde Abd Bin Humeyd ve Münteftab Müsned’i adıyla Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde bir doktora tezi hazırlamıştır. Ayrıca eş-Şülâşiyyâtü’l’Vâkı ca fî Müntahabi’l-Müsned adlı seçme bir cüzün yazmaları da bulunmaktadır 2. et-Tefsîr. Günümüze ulaşmayan bu eserden İbn Ha-cer’in yaptığı iktibaslara yer yer rastlanmaktadır.
