Ahmet Şuayb

Ahmet Şuayb

1876 yılında İstanbul’da doğdu. Orta öğrenimini Fatih Rüşdiyesi ile Vefa İdadîsinde tamamladı. Hukuk Mektebini bitirdi. Aynı okulda, daha sonra sadrazamlığa getirilen Hakkı Paşa’nın yardımcısı olarak idare hukuku dersleri okuttu. 1908’den sonra devletler hukuku dersleri vermeye başladı. Bir yandan da Meclis-i Maarif üyeliği, Tedrisat-ı İbtidaiye müdürlüğü, İstanbul Maarif müdürlüğü ve Divan-ı Muhâsebat müddeiumûmîliğinde bulundu. Zamanında müdahale edilmeyen apandist yüzünden genç yaşta İstanbul’da 1910 yılında öldü.

Ahmet Şuayb Servet-i Fünûn yazarlarındandır. Dinî ve millî meselelere ilgi duymayan Edebiyat-ı Cedide topluluğunun fikrî alandaki en güçlü temsilcisi kabul edilir. 1899’dan itibaren başta XIX. yüzyıl Fransız realist ve naturalist yazarları olmak üzere, Batı düşünce ve edebiyat dünyasının tanınmış şahsiyetlerinin bazılarının hayat ve eserlerini tanıtan yazılarıyla dikkati çekmiştir.

Ahmet Şuayb edebî eserlerin ilmî metotlarla ve sağlam bir kültüre dayanarak ele alınabileceğine inanır ve bu konuda sosyoloji ve psikolojiden faydalanılması gerektiğini belirtir. Batılı tenkit anlayışını Türkiye’ye getirmeye çalışmıştır. Edebiyat-ı Cedide şair ve yazarlarının içe dönük ve hissî sanat anlayışlarını gerçeklikten uzaklaşma olarak görmüştür.

II. Meşrutiyetin ilânından sonra Rıza Tevfik ve Mehmed Câvid’le birlikte Türkiye’de pozitivist hareketin başlıca yayın organı olan Ulûm-ı İktisadiye ve İctimaiye mecmuasını çıkarmıştır (24 sayı, Ocak 1908-Ağustos 1910).

Eserleri: Hayat ve Kitaplar (Hippolyte Taine, Gustave Flaubert, Gabriel Monod, Ernest Lavisse, Niebuhr, Ranke, Mommsen gibi Batılı yazarları değerlendirmiştir, 1913), Hukuk-ı İdare (2 cilt, 1910-1913), Hukuk-ı İdare, II. Sınıf (1911), Hukuk-ı Umûmiye-i Düvel (1912).