Büyük Abbas I

Büyük Abbas I

İran hükümdarı (Herat 1571 -Mazenderan 1629). Safevi sülalesinden Sultan Muhammet Şah’ın oğlu olan Büyük Abbas I, babasına başkaldırarak tahtı ele geçirdi (1587). Çökmek üzere olan devletin durumunu düzeltti. Ermeni ve Gürcülerden devşirilerek yetiştirilen "tüfenkçi" adlı bir ordu kurup, Özbekleri Herat’ta yenerek (1597), Meşhed’i geri aldı. Osmanlılara karşı Avrupa devletleriyle ittifak yapmaya çalıştı (1600). Küçük bir Osmanlı ordusunu Tebriz yakınında yenip (1603), Tebriz, Kars, Revan kalelerini ele geçirdiyse de, Kuyucu Murat Paşa’nın Tebriz’i yakıp yıkması üstüne, barış istedi ve Seray Antlaşması’m imzaladı (1618). Osman II olayının Anadolu’da yarattığı karışıklıklardan yararlanmak isteyip, Musul ve Diyarbakır’a kadar ilerledi: Bağdat çevresini alıp, Gürcistan’ı istila etti. İngiliz Hindistan şirketinin desteğiyle Basra körfezindeki bazı adaları ve Hürmüz’ü Portekizlilerden aldı. Bender Abbas limanını kurdurup, İsfahan’ı başkent yaptı.