Çaylak Tevfik

Okunma Sayısı: 993

(1843 - 1893): Yazar. İstanbul’da doğdu. Asıl adı Mehmed Tevfik’tir. Çaylak adlı mizah dergisi yayınladığı için bu adla tanınır. Düzenli bir eğitim görmedi. Gazetelerde musahhihlik ve muhabirlik yaptı. Muhbir ve İstanbul gazetelerinde yazıları çıktı. Bursa mektupçu muavinliği, İzmit Tahrirat müdürlüğü, Bursa Umur-ı Ecnebiye memurluğu gibi görevlerde bulundu. Bursa’da Hüdâvendigâr, İstanbul’da Asır ve Terakkî gazetelerini çıkardı. Âkif Paşa ile Bosna’ya gitti. Saray Sancağı Tahrirat müdürlüğünü yürüttü. İstanbul’a gelerek Şehremaneti Tanzifat müdürlüğü yaptı. Asır gazetesinin ismini bir süre değiştirerek Letâif-i Âsâr adıyla yayınladı. Bu gazetesi kapanınca (22 Haziran 1875), Geveze (1875, 10 sayı), Çaylak (1 Şubat 1876-25 Haziran 1877), Osmanlı (10 Ağustos 1877-14 Ocak 1878) gazetelerini çıkardı. Vakit, Basiret ve Tarîk gazetelerine yazdı. Hayatının son yıllarında Mekteb-i Mülkiye-i İdadiyede kitabet ve inşâ hocalığı etti. Çamlıca Çakaltepe’de gömülüdür. Çaylak Tevfik Türk folklor derlemelerinin de öncüsü sayılır. Biyografi, tarih yazarı ve gazetecidir.

Eserleri: Letâif-i İnşâ (3 C., 1968-1869), Nizâmü’l-Âlemî-Cenabi Akhisarî (1872), Letaif-i Hikâyât ve Garaib-i Rivâyât (Küçük hikâyeler, 2 forma, 1873-1874), Meşahir-i Osmaniye Terâcim-i Ahvâli Kapudan-ı Derya Meşhur Gazi Hayreddin Paşa Barbaros (2 forma, 1878), Kafile-i Şuarâ (10 forma, şairler ansiklopedisi. Derviş maddesine kadar gelmiştir, 1874-1878), Yâdigâr-ı Macaristan-Asr-ı Abdülhamid Han (1879), Asâr-ı Perîşân (6 forma, 1880), Nevâdirü’z-Zarâif (Padişahların kendi İstanbul yaşayışını her aya göre anlatan 12 kitaplık bir dizi olarak düşünülmüş; ancak, 5 kitap yayınlanabilmiştir: Birinci Ay: Tandır Başı, İkinci Ay: Helva Sohbeti, Üçüncü Ay: Kağıthane; Dördüncü Ay: Ramazan Geceleri, Beşinci Ay: Meyhane yahud İstanbul Akşamcıları. Bu seri 1991 yılında Nuri Akbayar tarafından tekkitap hâlinde yayınlandı), Tahrîc-i Narabat (Antoloji, 1882), İki Gelin Odası (Roman, 1884), Tarih veya Sene 1171 Cinayetleri (Tarihî roman denemesi, 1886), Bu Âdem (226 mizahî fıkra, 1885), Hazine-i Letâif (Doğu ve batı milletlerine ait 658 fıkrayı içine alır, 1885), Usûl-i İnşâ ve Kitabet (2 C., 1891-1892).