Esad Mehmed Efendi
(1685 - 1753). Şair. İstanbul’da doğdu. Ebu İshakzâde olarak bilinir. Şeyhülislam Ebu İshak’ın oğludur. Müderrislik, kadılık, Anadolu ve Rumeli kazaskerliği yaptı. I. Mahmud döneminde şeyhülislam oldu (1748). Bir yıl sonra azledildi. Sinop’a, ardından Gelibolu’ya sürüldü. Affedilerek İstanbul’a döndü ve burada öldü. Esad Mehmed Efendi şair Fitnat Hanım’ın ve Şeyhülislam Şerif Efendi’nin babasıdır.Âlim ve sanatkâr bir zat idi. Edebiyat, dil ve musiki sahasında eserler verdi. Nâbî ve Nedim’e nazîreler yazdı. Klasik Türk musikisinin ünlü bestekârları arasındadır.
Eserleri: Divan, Bülbülnâme (Nevşehirli İbrahim Paşa için kaside), Lehçetü’l-Lügat (Halk arasında yayılmış Arapça ve Farsça kelimelerle Türkçe kelimeleri madde başı yapmıştır, 1796), Etrâbü’l-Âsâr fi Tezkireti Urefâil’l-Edvâr (Bir kısmı Veled İzbudak tarafından 1893’te Mekteb’de yayınlandı), Risale-i Nasriye (Türkçe, zafer âyetlerinin tefsiri).
Muhammet Nur Doğan’ın doktora çalışması: Şeyhülislâm İshak Efendi, Hayatı, Eserleri ve Divan’ının Edisyon Kritiği, İstanbul Üniv., 1987. Yayını: 1997.
İLGİLİ ÖYKÜLER
