George C. Marshall

George C. Marshall

George Catlett Marshall (d. 31 Aralık 1880 - ö. 16 Ekim 1959) II. Dünya Savaşı sırasında ABD Genel Kurmay Başkanı (1939-1945). Daha sonra dışişleri (1947-1949) ve savunma bakanı (1950-1951) olarak hükümette görev almıştır. Türkiye’nin ekonomik kalkınmasını başlatan Marshall Planı olarak bilinen Avrupa Kalkınma Programı’nın yaratıcısıdır.

Bir kömür tüccarının oğluydu. 1901’de Lexington’daki Virginia Askeri Enstitüsü’nü bitirdi. 1902-1903 yıllarında Filipinler’de görev yaptı. Ordu içinde hızla yükselerek I. Dünya Savaşı sırasında 1. Tümen’in harekat dairesi başkanı olarak Fransa’ya gönderildi (1917). Meuse-Argonne harekatı sırasında da 1. Ordu harekat dairesi başkanı olarak görev aldı (1918). Savaştan sonra beş yıl boyunca (1919-1924) General John J. Pershing’in yaverliğini yaptı.

II. Dünya Savaşı’nın başladığı 1 Eylül 1939’da Kara Kuvvetleri kurmay başkanlığına getirildi. Kazablanka, Washington, Quebec, Kahire ve Tahran konferanslarına ABD kurmay başkanlarının baştemsilcisi olarak katıldı. Bu konferanslarda İngilizlerin Akdeniz stratejisi olarak bilinen planını benimsemeyerek, Müttefiklerin Alman güçlerine karşı Manş Denizi üzerinden bir saldırı düzenlemeleri gerektiğini ileri sürdü.

21 Kasım 1945’te genelkurmay başkanlığından ayrılmasından birkaç gün sonra, Başkan Harry Truman, Marshall’ı özel temsilcisi olarak Çin İç Savaşı’nda arabuluculuk yapmaya ikna etti. Bu girişiminde başarılı olamamasına karşın Ocak 1947’de dışişleri bakanlığına getirilen Marshall, aynı yıl haziranda kendi adıyla anılan ve savaş sırasında büyük yıkıma uğrayan Avrupa’nın yeniden inşasını amaçlayan Avrupa Kalkınma Planı’nı açıkladı. Ayrıca başlangıçta plan kapsamına alınmayan Yunanistan ve Türkiye’ye yardım sağlanmasında etkili oldu. İsrail Devleti’nin tanınması ve Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı’nın (NATO) kurulmasına ilişkin görüşmelerin başlatılması için çaba gösterdi. İki yıl sonra sağlığının bozulması nedeniyle görevinden ayrıldı.

1950’de 70 yaşındayken Başkan Truman’ın Kore Savaşı sebebiyle yaptığı çağrıyı kabul ederek Savunma Bakanı oldu. 1951’de savunma bakanlığı görevinden ayrıldıktan sonra hükümete askeri konularda danışmanlık yaptı. 1953’te, II. Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’nın iktisadi kalkınmasına ve dünya barışına yaptığı katkılardan dolayı Nobel Barış Ödülü aldı.