Hasan İzzettin Dinamo

Hasan İzzettin Dinamo

(1909 - 20 Haziran 1989): Şair, yazar. Trabzon’un Akçaabat ilçesinin Ahanda köyünde doğdu. Babası Yemen’de savaşmış ve Birinci Dünya Savaşında Karakamış’ta şehit düşmüş Ahmet Çavuş’tur. İstanbul ve Samsun Daruleytamlarında (yetimler yurdu) büyüdü. Amasya Öksüzler Yurdundan ilkokul diploması aldı. Aynı şehirde ortaokula ve sanat okuluna devam etti, sonra Sivas Öğretmen Okulunu bitirdi. Malatya ve Adıyaman’da öğretmenlik yaptı (1931-1933). Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-İş Bölümüne devam ettiyse de bitiremedi. ’Tren’ şiiri yüzünden 142. maddeden dört yıl hapis cezası aldı (1935). Hapisten çıktıktan sonra İstanbul’a yerleşti (1939). 1942’de askere alındı. Komünistlik suçlamaları yüzünden 1949’a kadar sık sık tutuklandı; askerliğini yedi yılda bitirebildi. 1956’da 6/7 Eylül olaylarından sonra yine tutuklanarak 6 ay hapiste kaldı. Yazarlık ve mütercimlik yaptı.

İlk şiiri Giresun’da yayınlanan İzler dergisinde çıkan (1925) Dinamo, önceleri Yusuf Ziya Ortaç, Orhan Seyfi Orhon ve Faruk Nefiz Çamlibel’in etkisinde iken, Nâzım Hikmet’i tanıdıktan sonra şiirinin muhtevasını ve şeklini değiştirdi. Şiirlerinin yanında tarihî olayları konu edindiği romanlar yazdı.

Şiirleri: Adsız Kitap (Mehmet Cevdet, Vehbi Cem ile, 1931), Deniz Feneri (1937), Karacaahmet Senfonisi (1960), Özgürlük Türküsü (1971), Mapushanemden Şiirler (1974), Sürgün Şiirleri (1975), Gecekondumdan Şiirler (1976), Kavga Şiirleri (1977), Çoban Şiirleri (1982), Nâzım’dan Meltemler (1989), Tuyuğlar (1990). Hikâyeleri: Savaşta Çocuklar (1981). Romanları: Kutsal İsyan (8 cilt, 1966-1967), Ateş Yılları (1968), Savaş ve Açlar (1968), Kutsal Barış (7 cilt, 1971-1976), Öksüz Musa (1973), Musa’nın Mapusanesi (1974), Koyun Baba (1976), Musa’nın Gecekondusu (1976), Açlık (1980), Türk Kelebeği (1981), Adalet Sıtması (1983), Anadolu’da Bir yunan Askeri (1988), Sübyan Koğuşu (1994). Hatıraları: 6/7 Eylül Kasırgası (1971), 2. Dünya Savaşından Edebiyat Anıları (1984), TKP, Aydınlar ve Anılar (1989). Çocuk kitapları: Kenti Yiyen Çocuk (1991). Çevirileri: Ana (M. Gorki’den, 1971), Faust (Goethe’den, 1983).