Henri Beyle Stendhal
(23 Ocak 1783- 23 Mart 1842): Fransız yazar. Asıl adı Henri Beyle’dir. Grenoble’da doğdu, Paris’te öldü. Resme, matematiğe ve tiyatroya ilgi duydu. Bonaparte’ın ordusunda asteğmen olarak İtalya seferine katıldı. Almanya (1805) ve Avusturya’da bulundu. 1811-1821 arasında Milano’ya yerleşti ve Stendhal adıyla Rome, Noples et Florence en 1817 (1817’de Roma, Napoli ve Floransa) adlı deneme kitabını yayınladı. Edebiyatta liberal bir romantizmi savundu ve 1827’de yayınladığı Armano adlı romanı ilgi görmedi. 1829’da Les Promenades dans Rome (Roma’da Gezintiler) kitabını, 1830’da Le Rouge et le Noire (Kızıl ve Kara) romanını çıkardı.Para sıkıntısı çekince monarşist hükûmetten iş istedi. Önce Trieste konsolosluğna tayin edildi; ancak, Avusturya hükûmeti tayini onaylamadı. Bunun üzerine Civita-Vecchia konsolosluğuna gönderildi. 1936’da üç yıl izin alarak Paris’e geldi. La Chartreuse de Parme (Parma Manastırı) ve Les Chroniques İtaliennes (İtalya Hikâyeleri) adlı kitaplarını yayınladı. Sonra görevine döndü. Hastalananınca Paris’e tekrar geldi ve küalp krizinden bu şehirde öldü.
Realist ve psikolojik roman akımının öncülerinden sayılan Stendhal çağında yeteri kadar anlaşılamamıştı. Kendisinden sonra gelenlerce yeniden keşfedildi; birçok yazar üzerinde etkili oldu. Stendhal: ’Hayat istifade edilmesi gereken bir hazinedir; ahlâk ise sadece benliğe karşı saygıdır. Daha doğrusu ahlâk yoktur. Hayat zekânın zevklerine veya sadece zevklere göre tertiplenmesi gereken geniş bir tecrübe sahasıdır.’ demiştir.
Dilimize çevrilen eserleri: Castro Rahibesi, İtalya Hikâyeleri, Kızıl ve Kara (Nurullah Ataç, 2 cilt,1941-1942; Cevdet Perin, 1945; Şerif Hulusi, 1973), Parme Manastırı, Lamiel, Aşk Üzerine (Denemeler, M. Mukadder Yakupoğlu, 1997).
İLGİLİ ÖYKÜLER
