Lewis Mumford

Lewis Mumford

1895 yılında  Flushing,  New York’ta doğdu. City College of New York’ta ve New School for Social Research’te okudu. Ancak tüberküloza yakalandığından eğitimini tamamlayamadı. Bilimsel yapıtlarının kapsamı, göz önüne alınırsa, üniversite diplomasının olmaması daha da ilginçtir.

Mumford, 1919’da etkili modernist edebiyat dergisi  The  Dial’ın editörlerinden biri oldu. İlk kitabı The Story of Utopias  1922’de, otobiyografisi olan son kitabı Sketches from Life ise altmış  yıl sonra,  1982’de yayımlandı.  Mumford kendisini  bir bilim adamı, tarihçi  ya da filozoftan ziyade yazar olarak tanımlamayı tercih etti. Eserlerinin geniş  kapsamı, aralarında yazarlarının, ressamlarının, kent planlamacılarının, mimarların, felsefecilerin, tarihçilerin ve arkeologların bulunduğu, çok  farklı meşguliyetleri olan insanlarla temas kurmasını sağladı.

New Yorker dergisine otuz yılı aşkın bir süre mimarlık yazıları yazan Mumford, teknoloji toplumunun  yöresel kültürle uyum sağlaması  gerektiğini savundu. En önemli yapıtlardan biri olan The City in History’de (1961; Tarih Boyunca Kent) kentin tarih boyunca insan uygarlığında oynadığı rolü inceledi. Bu kitap 1961’de Ulusal Kitap Ödülüne, 1964’te de Amerikan Özgürlük Madalyası’na değer görüldü. Mumford The Myth of the Machine’de (1967-1970, 2 cilt; Makina Efsanesi, Çev. Fırat Oruç, İnsan Yayınları, 1996) teknolojinin insanlığın  gelişmesindeki rolünü, tarihsel bir bakış ve keskin bir eleştirel yaklaşımla değerlendirdi. Edebiyat eleştirisi alanındaki ilk yapıtları ise çağdaş Amerikan edebiyatı eleştirisi üzerinde kalıcı bir etki bıraktı.

Edebiyat  eleştirisi, Amerikan  araştırmaları,  kentler  tarihi,  mimarlık,   uygarlık ve teknolojinin yanı sıra   bölge planlaması,  çevrecilik ve Amerika’da  toplumsal yaşam da dahil olmak üzere çok  farklı  konularda yapıtlar veren Lewis Mumford, XX. yüzyılın  en özgün seslerinden biriydi. Malcolm Cowley onu "büyük hümanistlerin sonuncusu" olarak nitelemişti.

Kent konusuna ilgi duyması, 1915’te Patrick Geddes’le karşılaşmasıyla başladı ve bu ilgi bölgesel ölçekli kent planlaması hareketlerine aktif katılımlarıyla daha da arttı. Regional Planning Association of America’nın [Amerika Bölge Planlaması  Birliği] kurucuları  arasında bulunan Mumford, kent planlaması  konusundaki günümüz ortodoks anlayışı sorgulayan bir dizi raporun hazırlanmasına  katkıda bulundu. Bu hareketin öncü fikirleri The Culture of Cities (1938) adlı kitabında toplanmıştır. Mimar veya kent planlamacısı olmamasına rağmen mimarlıkla ve şehircilikle ilgili kitapları ve  makaleleri İngilizce konuşulan ülkelerdeki önde gelen mimari ve planlama enstitülerine fahri üyelik  hakkı kazanmasını sağladı. Howard Madalyası, Kent Planlaması Enstitüsü  Altın Madalyası ve R.I.B.A. Kraliyet Altın Madalyası sahibidir.

1938’de Amerika’nın ikinci Dünya Savaşı’na katılmasına karşı çıktı. 1944’te bu savaşta oğlunu kaybetti. Daha 1946’da nükleer silahlara karşı çıkmıştı. Ocak 1990’da yaşama veda eden Mumford, Büyük Britanya İmparatorluğu Şövalyesi unvanını da almıştı.

Kaynak: Tarih Boyunca Kent, Lewis Mumford, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 3. baskı 2019. 

Diğer önemli yapıtları: 

Sticks and Stones (1924), The Golden Day (1926), Herman Melville: A Study of His Life and Vision (1929), The Brown Decades: A Study of the Arts in America, 1865-1895 (1931), The Highway and City (1963), The Urban Prospect (1968), My Work and Days: A Personal Chronicle (1979). ‘’Renewal of Life ‘’ dizisi: Technics and Civilization (1934), The Culture of Cities (1938), The Condition of Man (1944), The Conduct of Life (1951).