Nakiye Huriye Elgün
1882 yılında İstanbul’da doğdu. Babası Sivaslı Gedikoğulları’ndan İzzetli Mehmet Efendi, annesi Zeliha Hanım’dır. İlk tahsilini, dört buçuk yaşında girdiği “Mekteb-i Marifet” adındaki hususi bir okulda yaptı, ardından Darülmuallimât’a girdi ve 1900 yılında bu okuldan mezun oldu. 1902’de aynı okulda başladığı çalışma hayatına 1930’a kadar İstanbul İnas İdadisi, Sultanahmet Vakıf Mektepleri, Suriye’de kurulan Türk mektepleri, Feyziye Mektebi ve İstanbul Kız Lisesinde öğretmen ve idareci olarak devam etti.
Gerek bir öğretmen ve idareci olarak kız çocuklarının çağdaş eğitimden yararlanmalarını sağlayarak Türk kadınlığını yükseltme hususundaki hedeflerini, gerek kurulan yardım cemiyetlerindeki faaliyetleriyle hayırseverliğini ve gerekse mütareke döneminde işgalleri protesto etmek amacıyla İstanbul’da düzenlenen mitinglerde yaptığı konuşmalarla da ülkesine olan duyarlılığını göstermekten çekinmedi. Milletvekili olarak görev yaptığı dönemlerdeki konuşmalarıyla da mecliste dikkati çeken hanımlardan biri oldu. 3 Nisan 1930’da kadınlara belediye seçimlerine katılma hakkı verilince, İstanbul Kız Lisesi Müdürlüğü görevinden 30 Ekim 1930’da istifa ederek, İstanbul Şehir Meclisi üyeliğine seçildi. 5 Aralık 1934’te kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesiyle de Erzurum milletvekilliğine seçilerek üç dönem boyunca milletvekilliği yaptı.
Türk Ocağı’nın iki kadın idare heyeti üyesinden biri Halide Edib’ken diğeri de Nakiye Elgün’dür. II. Meşrutiyet’in güçlü kadın figürlerinden biri olup, kadınların siyasal alana girmesine katkıda bulundu. Kadın sorunsalının eğitimle çözümlenebileceğini, bunun için ayrıca eyleme gerek olmadığını düşünmektedir. TBMM’de bulunduğu süre zarfında da birçok cemiyette aktif olarak rol aldı, 1946 yılında siyasi hayattan çekildikten sonra da hiç kopmadığı cemiyet hayatındaki faaliyetlerini fiilî olarak sürdürdü ve 22 Mart 1954’te İstanbul’da vefat etti.
Kaynak: Sabiha Doğan, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Aydın Kadınlar Şair ve Yazarlar (1850-1950), Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep, 2010.
İLGİLİ ÖYKÜLER
