Orhon Murat Arıburnu

Orhon Murat Arıburnu

Doğumu: 12 Aralık 1918, İstanbul Ölümü: 11 Nisan 1989, İstanbul

İlköğrenimini, subay olan babasının görev yaptığı Samsun, Trabzon, Erzincan, Adana şehirlerinde yaptı. Konya Askerî Ortaokulunu bitirdi (1935). Bursa Askerî Lisesinde bir müddet okuduktan sonra ayrıldı, Haydarpaşa Lisesinden mezun oldu (1938). Bir süre Hukuk Fakültesine devam etti (1938-40). Askerlikten sonra bir süre de Alman Filolojisi okudu. Öğretmenlik, Tasvir-i Efkâr gazetesinde muhabirlik ve musahhihlik yaptı (1939-41). İstanbul Belediyesi Hukuk İşlerinde çalıştı. 1946’dan sonra senaryo yazarı, aktör ve rejisör olarak sinemaya geçti. Şadan Kamil’in Gençlik Günahı filminde rol aldı. Kendi yönetip oynadığı ilk filmi Yüzbaşı Tahsin’de (1951) Kurtuluş Savaşı’nı konu aldı. Sürgün, Kanlı Para, Beklenen Şarkı, Tütün Zamanı, Ümitler Kırılınca, Prangasız Mahkumlar, Ümit Kurbanları, Anter gibi filmlerin yönetmenliğini yaptı. Kanlı Para filmiyle I. Türk Film Festivalinde yönetmen, senaryo yazarı ve oyuncu olarak ödül aldı (1953). 1980’den sonra uzun bir süre Berlin (Almanya)’de yaşadı. İstanbul’da öldü. Adına edebiyat ve sinema ödülleri kondu. İlk şiiri 1936’da Edebiyat dergisinde yayımlandı. Gün, Genç Nesil, Servet-i Fünûn-Uyanış (1940-44), Yeni Ses (1940), Varlık (1948-49), Edebiyat Dünyası (1948-49), Kaynak (1949), Yeditepe (1950-51), Küçük Dergi (1952), Yenilik (1953-57), Gelecek gibi dergilerde şiirlerini yayımlamayı sürdürdü. Gündelik dille yazdığı kısa şiirleri, şaşırtıcılığa, alay ve yergiye dayanır. Biçim yönünden Garip Akımı’na, konularıyla toplumcu şiire yakındır. Türkiye’de ilk defa resimlerini kendi yaptığı ’Resimlendirilmiş Şiirler Sergisi’ni açtı (1947).

Eserleri

Şiir: Kovan (1940), Bu Yürek Sizin (Berlin, 1982), Buruk Dünya (Seçme şiirleri, 1985)

Tiyatro: İnsan Gürültüye Gitmese (1972)

’1947’de Resimlendirilmiş Şiirler Sergisi’ni açtı. Garipçilerin başlattığı yeni şiir akımına katıldı. Şiirleri toplum aksaklıklarını iğneleyen, kuvvetini espri ve ironiden alan, çoğu kısa şiirlerdir.’ (Behçet Necatigil, Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, 2002, s. 49)