Taşlıcalı Yahya

Taşlıcalı Yahya

(? - 1582): Şair. Bir Devşirme çocuğu olarak Arnavutluk’tan İstanbul’a getirildi. Yeniçeri Ocağı’nda yetişti. Bu arada yazdığı şiirlerle sadrazam Rüstem Paşa ve Kanunî’nin iltifatını kazandı. Onlardan himaye gördü. Savaşlara katıldı. Sonra evkaf mütevellisi olarak, İstanbul’da kaldı. Ancak Şehzade Mustafa’nın öldürülmesi üzerine yazdığı meşhur mersiye, bütün samimîliğine ve sanat değerine rağmen, bu olayı tenkit eder bir mahiyette olduğu için, iki hamisi Kanunî ve Rüstem Paşa tarafından hoş karşılanmadı. Her ikisinin himayesini kaybedince Bosna tarafına gitti. İzvornik’te öldü.

Yahya Bey, kuvvetli bir divan şairi olmakla beraber, asıl mesnevîleriyle tanınır. Hamse sahibidir.

Eserleri: Divan (Mehmet Çavuşoğlu yayınladı, 1977), Hamse (Şah u Gedâ, Yusuf u Zeliha, Gencîne-i Râz ve Kitâb-ı Usul). Bunlardan ilk ikisi birer aşk hikâyesi, diğerleri ise birer makale, hikâye, fıkra ve nasihatler hâlindedir. Mahallî bazı özellikleri ve İstanbul tasvirlerini de ihtiva ederler. Mehmet Çavuşoğlu Yusuf ile Zeliha’yı