Abbas Bin Ahmed Bin Tolun
Abbas Bin Ahmed Bin Tolun
Tolunoğulları Devleti’nin kurucusu Ahmed Bin Tolun’un büyük oğlu.
Fustat yakınlarında Abbâse’de doğdu. Annesi Sâmerrâ’daki büyük Türk emirlerinden Yârcûh’un kızı idi. Abbas diğer kardeşten gibi babasının sıkı disiplini altında büyüdü ve iyi bir tahsil gördü. Babası 873 yılında İskenderiye’ye giderken Abbas’ı da beraberinde götürdü ve tecrübe sahibi olması için şehrin idaresini ona verdi. 878’de Suriye seferine çıkarken onu Mısır’da vekil bıraktı ve kendisine, işleri yürütmekle görevlendirdiği Ahmed bin Muhammed El-Vâsitî’nin tavsiyelerine göre hareket etmesini tembih etti. Fakat maiyetindeki emirler, Suriye seferinin uzun sürmesi ve Ahmed bin Tolun’un disiplinli idaresinden hoşlanmamaları sebebiyle onun öldüğü şayiasını çıkarıp Abbas’ı kandırdılar. Abbas, babası Tarsus’ta bulunduğu sırada isyan etti. Vâsitî’nin durumu babasına bildirdiğini öğrenince de geri dönmenin artık mümkün olamayacağını anladı ve kardeşi Rebîa’yı Fustat’ta vekil bırakarak İskenderiye’ye gitti. Bu sırada devlete ait hazineyi, diğer kıymetli eşyayı, silâhları ve hayvanları, ayrıca Vâsitî’yi de beraberinde götürdü.
Babası 879’da Fustat’a döndüğünde, Abbas korkusundan İskenderiye’den Berka’ya kaçmıştı. Daha sonra İfrîkıyye’ye gitti. Lebde’de vali ve halk tarafından iyi karşılanmasına rağmen askerlerinin şehri yağmalamasına ses çıkarmadı. Lebde halkının şikâyeti ve yardım isteği üzerine İfrîkıyye Valisi İbrahim bin Ağleb’in gönderdiği ordu ile kendilerine yardıma gelen İbâzî reisi İlyas Bin Mansûr’un ordusu karşısında Trablus yakınlarında mağlup olup Berka’ya kaçtı. Bu sırada babası ordu ile Fustat’tan ayrılıp İskenderiye’ye geldi ve kumandanı Taparı büyük bir kuvvetle oğlunun üzerine gönderdi. Abbas esir alındı, babasından yüz kamçı yedikten sonra da hapsedildi. Ahmed Bin Tolun oğluna, kendisinden sonra hükümdarlık makamına geçecek olan Humâreveyh’e muhalefet etmemesini vasiyet etti. Abbas buna rağmen Humâreveyh’e biat etmedi ve bu yüzden tekrar hapsedildi; kısa bir süre sonra da öldürüldü.
