Ahmet Cemal Eringen
Mekanik mühendisi, akademisyen, profesör olan Ahmet Cemal, 15 Şubat 1921’de Kayseri’de doğdu. Tam adı Ahmet Cemal Eringen olup, yayınlarında A. Cemal Eringen imzasını kullandı.
İlköğrenimini doğduğu yer olan Kayseri’de tamamlayarak 1937’de Erzurum Lisesini bitirdi. Adı sonradan İstanbul Teknik Üniversitesi olan Yüksek Mühendis Mektebinde Makine ve Tayyare Bölümünden mezun olduktan sonra Türk Hava Kurumunda bir yıl çalıştı. 1944-1945 yıllarında Amerika’ya giderek bir uçak şirketinde ihtisas yaptı. Yurda dönünce Türk Hava Kurumunda uçak projeleri hazırladı, Türk uçaklarının yapımında çalıştı. 1947’de tekrar Amerika’ya giderek; Brooklyn Polytechnicde doktora yaptı ve bu kurumdan Uygulamalı Mekanik alanında doktora derecesini aldı. Illinois Institute of Technologyde profesörlük üyeliğine yükseldi, Purdue Üniversitesinde (Indiana) mühendislik fakültesi profesörlüğünü yaptı. Bu üniversitede 1966 yılına kadar kaldı; daha sonra Princeton Üniversitesinin Uzay ve Mekanik Bilimler Bölümüne girdi burada Kontinuum(sürüm) Mekanik programında kürsü başkanlığı yaptı. Termomikro akışkanlar, elastisite, sıvı kristaller gibi konularda bilime önemli katkılarda bulundu. Mikromorfik ve mikropoler kuramlarını ortaya attı. Parça fiziği ile katı hâl fiziği arasındaki bağları belirledi.
Sürekli Ortamın Nonlineer Teorisi adlı eseriyle, sürekli ortam mekaniğinin modern anlamıyla, dünya ölçüsünde yayılmasını sağladı. Prof. Erdoğan Şuhubi ile beraber geliştirdiği bu teorisi üzerinde 1964'ten sonra yaptığı araştırmalarla "mikromorfik" ve "mikropoler" olarak adlandırdığı yeni teoriler ortaya koydu. Katı hâl fiziği ile sürekli ortam mekaniği arasındaki ilişkiyi açıkladı. Daha sonra “non local” (yerel olmayan) dediği teoriler üzerinde çalıştı. Bilim dünyasında “parça fiziği” ile “alan fiziği” arasında bağı kuran bilgin olarak tanındı. Sürekli ortamlar mekaniğine ilişkin deneysel ve kuramsal çalışmaların öncülerinden olan Ahmet Cemal Eringen, 1960'tan sonra bütün çalışmalarını sürekli ortamlar mekaniği üzerinde yoğunlaştırarak bu bilim dalının öncülüğünü yaptı. Bu çalışmalarıyla; katı cisimlerde, akışkanlarda ve elektromanyetik cisimlerde iç yapıların sürekli ortam mekaniği üzerindeki etkilerini ortaya çıkardı. Mühendislik Bilimleri Topluluğu, 1975 yılında Prof. Eringen adına bir madalya ihdas etti ve her yılın en iyi mühendislik bilim insanına bu madalya verildi. Adına meslektaşları ve öğrencileri tarafından pek çok sempozyum düzenlendi.
Mühendislik, temel bilimler ve mekanik alanında uluslararası düzeyde tanınmış ve saygın bir yer edinmiş olan Ahmet Cemal Eringen, 10 Aralık 2009’da İstanbul’da vefat etti.
Kaynak
Esin Kahya, Hüseyin Gazi Topdemir, Cumhuriyet Dönemi’nde Bilim, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 2018.
İLGİLİ ÖYKÜLER
