Aram Haçaturyan
Aram Haçaturyan (Ermenice: Արամ Խաչատրյան, Rusça: Аpaм Ильич Xaчaтypян ) 6 Haziran 1903 / 1 Mayıs 1978, Ermeni asıllı Sovyet besteci.
Aram ilyiç Haçaturyan Çarlık Rusya’sına bağlı Gürcistan’ın başkenti Tiflis’de fakir bir Ermeni ailesinin çocuğu olarak doğdu. Gençliğinde çevresinde duyduğu müzikle büyülenmişti ama başlangıçta müzik eğitimi almadı. 1921de tek kelime rusça bilmeden Moskovaya gitti. Daha önce bir müzik eğitimi almamasına rağmen yeteneği sayesinde Mihail Gnessin yönetimindeki Gnessin Enstitüsüne çello öğrencisi olarak kabul edildi. 1925de kompozisyon sınıfına girdi ve 1929da Nikolay Myaskovski yönetiminde çalışacağı Moskova Konservatuvarına geçti. 1930larda sınıf arkadaşı Nina Makarova ile evlendi. 1951de Moskova Gnessin Devlet Müzik ve Eğitim Enstitüsüsünde profesör olarak göreve başladı. Besteciler Birliğinde de önemli görevler aldı ancak , şekilci bulunarak Prokofyef ve Şostakoviçle birlikte eserleri kınandı. Her şeye rağmen bu üçlü Sovyet müziğinin devleri olarak tanındı ve 20. yüzyılın önde gelen bestecileri olarak kabul edildi.
Haçaturyan komünizme büyük heves besledi. 1920lerde Ermenistan bir Sovyet Cumhuriyeti ilan edildiğinde Gürcü-Ermeni sanatçılarla bir propaganda turuna katıldı. 1943de Komünist Partiye katıldı. Ermenistan sevgisi ile beraber komünist ideallere bağlılığını eserlerinde görmek mümkündür. Özellikle Gayane adlı balesi bir kollektif çiftlikte geçer. İkinci senfonisi komünizme övgü olarak sunulmuştur. Ancak ironik olarak bu eseri Partinin gazabını üstüne çekmiştir. Yapıtı hakkında ... insanların benim eserde yazılı olmayan programımı anonssuz hissetmelerini istedim. Bu eserin Sovyet insanının büyük ve güçlü ülkelerinden duydukları kıvanç ve gururu ifade etmesini istedim demiştir. Ama eser programında açıkça ifade edilmeyen bu niyeti geri tepmiş ve Parti sekreteri Andrey Jdanov tarafından çıkarılan hükümle Şostakoviç,Prokofyev,Haçaturyan ve bir kısım diğer Sovyet besteci şekilci ve halk karşıtı olmakla suçlanmıştır. O günler hakkında zor ve trajik günlerdi. Meslek değiştirmeyi ciddi olarak düşündüm diyecektir. 1-Mayıs-1978de ölen besteci Erivanda toprağa verilmiş ve 1998de 50 dramlık kâğıt para üstüne resmi konulmuştur.
