Hüseyin Kazım Kadri
(1870 17 Ocak 1934): Yazar. İstanbul’da doğdu. Soğukçeşme Askerî Rüştiyesini bitirdi. Mülkiye Mektebi İdadîsinde ve İzmir İngiliz Ticaret Mektebinde okudu. İngilizce, Fransızca, Arapça, Farsça, Lâtince ve Eski Yunanca öğrendi. Merak saldığı ziraat bilgisini geliştirmek için Almanya’ya gitti. Maliye ve Hariciye nezaretlerinde çalıştı. 1908’den sonra Tevfik Fikret ve Hüseyin Cahit (Yalçın)’la Tanin gazetesini çıkardı. Serez mutasarrıflığında, Halep valiliğinde, İstanbul şehreminliğinde, İstanbul vali vekilliğinde, Selanik valiliğinde bulundu. Balkanların kaybedilişinden sonra Beyrut’a gitti. 1918’de İstanbul’a gelerek siyasî mücadeleye girdi. Meclis-i Mebusana seçildi. Tevfik Paşa Kabinesinde nazırlıklara getirildi. Millî Mücadeleden sonra köşesine çekildi. Hava değişimi için gittiği Tarsus’ta öldü. Mezarı İstanbul’da Küplüce’dedir.Kızı Rikkat Kunt, yayınlanmamış kitap makale, tercüme ve hatıralarını Türkpetrol Vakfına vermiştir.
Hüseyin Kâzım Kadri, dinî eserlerinde Şeyh Muhsin-i Fanî ve Şeyh Muhsin-i Fanî ez-Zâhirî imzalarını kullanmıştır. Dil, din, felsefe, iktisat, ziraat ve siyaset konularında eserler verdi. Dört ciltlik Büyük Türk Lügati önemlidir.
Eserleri: Hak ve Hakikat (1909), Felâha Doğru, İslâmın Avrupa’ya Son Sözü (1912. İki bölümdür: İslâmın Avrupa’ya Son Sözü, Abdülhak el-Bagdadî’den tercüme, ikinci bölüm kendi telifidir; Kabahat Müslümanlıkta Değil Müslümanlardadır başlığıyla yayınlandı, 1952), İstikbâle Doğru (1913), Arnavutlar Ne Yaptı? (1914. Yeni yayını: Dr. Arslan Tekin, Balkan Volkanı kitabında, 1993), Çar Nikola’ya Açık Mektup (1915), 10 Temmuz İnkılâbı ve Netâyici (1918. Sadeleştirilmiş yayınları: Kudret Büyükcoşkun, Balkanlar’dan Hicaz’a İmparatorluğun Tasfiyesi, 1992; Yılmaz Daşçıoğlu, Türkiye’nin Çöküşü, 1992), Yirminci Asırda İslâmiyet (1923. Ertuğrul Özalp sadeleştirdi, 1992), Mahdum Kulu Divanı ve Yedi Asırlık Türkçe Bir Manzume (1924), Nûru’l-Beyan (Kur’ân tercümesi, Antepli Mustafa Efendi ile, 1924), Gazi Mustafa Kemal Bir Milletin Bâsü Bâdelmevti (1932), Büyük Türk Lügati (C. I-II, 1927, 1928, Osmanlı harfleriyle; C. III-IV, 1943, 1945, yeni harflerle. Toplam 3659 sayfadır. Diğer Türk şiir ve lehçelerinden sözleri de içine alır.), Ziya Gökalp’ın Tenkidi (Haz. İsmail Kara, 1989), Meşrutiyetten Cumhuriyete Hatıralarım (Haz. İsmail Kara, 1991), İnsan Hakları Beyannamesinin İslâm Hukukuna Göre İzahı (Osman Nuri Ergin yayınladı, 1949)
Ziraatle ilgili kitaplar da yayınlamıştır.
İLGİLİ ÖYKÜLER
