Mesut Barzani
Mesut Barzani (Kürtçe: مسعود بارزانی Mesûd Barzanî; 16 Ağustos 1946 Mahabad), Kürt siyasetçi.
1946 yılında babası Molla Mustafa Barzani’nin lideri olduğu İran’da bulunan, SSCB’nin desteğiyle kurulmuş olan Mahabad Cumhuriyeti’nde doğmuştur. Sonraki dönemde Molla Mustafa Barzani’nin bölgede bağımsız Kürt devleti kurma girişimi başarısızlıkla sonuçlandı ve İran ordusunun bölgeye giriş yapmasıyla Molla Mustafa Barzani SSCB’ye, küçük yaşlarda olan oğlu Mesut Barzani ise Irak’a gitmek zorunda kalmıştır. Molla Mustafa Barzani 1958 yılında Irak’ta yapılan darbenin sonucu olarak krallığın Kasım tarafından yıkılmasının ardından, yeni kurulan hükümet tarafından aldığı davet üzerine yeniden ülkeye dönüş yaptı. İlerleyen yıllarda Irak’ın, Kürtlere talep edilen hakları vermemesi üzerine baba Barzani silahlı bir ayaklanma başlattı.
1970’lerin ilk yıllarında Molla Mesut Barzani, babası ve kardeşi İdris Barzani ile birlikte Kürtlerin siyasi ve askeri meseleleri üzerine çalışmaya başladılar. Ancak 1975 sonunda babasının ABD’ye iltica etmesinin ardından yine kardeşi İdris ile birlikte Kürdistan Demokratik Partisi’ne başkanlık etmeye başladı.
1979 Sonrası Dönem [değiştir]
Molla Mustafa Barzani’nin 1979 yılında ölümünden sonra partinin en etkin liderleri Mesut ve kardeşi İdris Barzani oldular. Aynı yıl içerisinde (1979) İran’da yapılan devrimden sonra Mesut Barzani ve ailesi destkeçilerinin de vasıtasıyla İran’a yerleşti. 1980 yılında İran-Irak Savaşı’nın başlamasıyla bölgedeki ortamı kullanan Barzani ve partisi KDP Irak sınırın İran’a yakın kısmında güçlenip etkinliğini arttırmayı başardı. İran - Irak savaşı döneminde ve sonrasında Irak’ta nüfuzunu arttırmak isteyen İran rejimi, Irak’taki tüm Saddam karşıtı güçleri İslami hareketlenmeler temelinde etkilemeye çalışmış olsalarda Mesut Barzani bu duruma pek sıcak yaklaşmamıştır. 1987 yılına kadar KDP’yi kardeşi İdris ile birlikte yöneten Mesut Barzani 1987 yılında kardeşi İdrisin ölümü sonrasında KDP’nin alternatifsiz lideri haline gelmiştir.
İran - Irak Savaşı Sonrası Dönem [değiştir]
George W. Bush ve Barzani Beyaz Saray’da, Ekim 2005
1988 yılında İran - Irak savaşının sona ermesinden sonra Kürt bölgelerinin önemi artmış, bu bölgelerdeki hakimiyet ciddi bir konu haline gelmiştir. Bu konuda da Mesut Barzani hakimiyet için büyük çabalar harcamıştır. Körfez Savaşından Irak’ın 1991 yılında yenilgi ile çıkmasını fırsat bilen Barzani, Baas rejimine karşı Kürt ayaklanması başlatmıştır. Ayaklanma sonrasında Baas hükümeti ile Kürt ayaklanmacılar arasında büyük çatışmalar çıkmıştır. Ancak bu olaya batılı güçler müdahale etmiş, Kürtler için Kuzey Irak’ta güvenli bölgeler yaratılmış ve çatışmalar sonlandırılmıştır.
1992 yılının Mayıs ayında batılı güçler denetiminde Kuzey Irak’ta yapılan seçimlerde Kürdistan Demokratik Partisi lideri Mesut Barzani ve Kürdistan Yurtseverler Birliği lideri Celal Talabani bölgesel liderler olarak seçilmişlerdir. Ancak 1994 yılında KDP - KYB koalisyonu arasında çıkan anlaşmazlıklardan dolayı iki parti arasında çatışma başlamıştır. 1996 yılı Ağustos ayında Barzani, Talabani’nin İran rejimiyle anlaşacağından korktuğundan dolayı kendisi Baas rejimiyle anlaşma imzalamıştır, bunun üzerine 31 Ağustos 1996’da Erbil’e giren Irak güçleri bölgeyi Barzani’ye emanet etmiştir. Bu dönemden sonra Ekim 1996’nın sonlarına doğru KDP - KYB arasında ateşkes imzalanmıştır.
Türkiye terörle mücadele için zaman zaman Barzani ve Talabani ile diyalog kurmuştur. 1997 yılında ise Barzani Türkiye’nin terörle mücadelesinde ittifak olarak rol almış ve Peşmerge güçleri ile teröre karşı çıkmışlardır. Sonraki dönemlerde KDP -KYB arasında yine çatışmalar çıkmıştır. ABD’nin de araya girmesiyle 1998 yılında KDP - KYB arasında yine ateşkes ilan edilmiş, bu ateşkes 4 Ekim 2002’de yenilenmiştir.
