Abay İbrahim Kunanbayulı

Abay İbrahim Kunanbayulı

Abay (İbrahim) Kunanbayulı, (1845 - 1904)

Kazak edebiyatının klasik şâiri, besteci, düşünce adamı. Bugünkü Doğu Kazakistan vilâyeti Abay ilçesindeki Kaska Bulak (önceki Semey vilâyeti şınğıstav bölgesi)’ ta doğmuş, şınğıstav’ın Balaşakapak yaylasında ölmüştür. Ciydebay’da defnedilmiştir. Köy mektebinde okumuş, on yaşını geçtikten sonra Semey’deki medresede üç yıl kalmış, daha sonra köy hayatına devam etmiştir. Abay’ın bütün hayatı Rusya sömürgecilerinin Kazak bozkırına yerleştirdiği vilâyet yönetim sisteminde geçer. Eserleri o dönemin hayatını bütün çıplaklığı ile gözler önüne serer. Kendisi de birkaç defa idareci seçilmiş, ömrün acı tatlı günlerini çeşitli olaylarla geçirmiş, idareciliği kendi isteğiyle bırakmıştır. Abay, Kazak edebiyatında yenileşme akımını başlatan şâirdir. Kazak şiirine farklı değişiklikler getirir. Bu büyük şâirin mirasının manevî güç aldığı bulaklar, doğduğu il ile Doğu klasikleri ve Avrupa’ya ait medeniyet kaynaklarıdır. Kazak edebî dilini alelâde konuşma dilinden Avrupa klasikleri seviyesine yükselten gösterişli fikirlerin zirvesi O olmuştur. Kazak şâirleri içinde edebî mirası en çok araştırılan ve doğduğu ilin manevî gıdasına dönüşen meşhur ve dâhi şâir Abay’dır. Edebiyat dünyasında Muhtar Evezov’un birkaç ciltlik "Abay Yolu" adlı kitabı ile tanındı.