Abdan El Ahvazi
Hadis hafızı.
“Çuval dokuyan” veya “çuval satan” anlamındaki Cevâlîkî nisbesini ve bazı kaynaklarda görülen El-Kâdî unvanını hangi sebeplerle aldığı bilinmemektedir. Daha çok “Abdan” lakabıyla tanınan Abdullah Bin Ahmed’in hayatı ve yetişme tarzı hakkında fazla bilgi yoktur. Ahvaz yakınlarında bir ordugâh şehri olarak kurulan, bugün ise sadece kalıntıları bulunan Asker Mükrem’de oturduğu için Ahvazî, bazen de Askerî nisbeleriyle anıldı. Hicaz, Şam, Mısır ve Irak ilim muhitlerini dolaşarak Ebû Şeybe, Osman Bin Ebû Şeybe, Halîfe Bin Hayyât ve Bündâr gibi devrinin meşhur muhaddislerinden hadis tahsil etti. İbn Asâkir’in kaydettiğine göre bu maksatla Dımaşk’a gitti ve Ebû Zür’a Ed-Dımaşkî’den hadis okudu. Kendisinden de İbn Kani, Taberânî, Ebû Bekir El-İsmailî, Hamza El-Kinânî hadis rivayet etmişlerdir. Abdan’dan hadis tahsil eden Ebû Ali En-Nîsâbûri, Abdan’ın yüz bin hadisi ezbere bildiğini ve hocaları içinde onun kadar çok hadis ezberleyen bir başkasını görmediğini söyler. Bilmediği hadisleri öğrenmek ve bilhassa “âlî isnad” elde etmek için gayret sarf eden Abdan El-Ahvazî, tabii Eyyûb Es-Sahtiyânî’nin hadislerini âlî isnad ile rivayet etmek maksadıyla, on sekiz defa Basra’ya gitmiştir. Asker Mükrem’de Abdan’dan hadis dinlediğini söyleyen Ebû Hatim El-Büstî de onun hadis rivayeti konusunda çok titiz davrandığını ifade eder.
Abdan’ın hadis rivayetinde zaman zaman yanıldığı ileri sürülmüştür. Ancak Zehebî, onun sadık bir hadis hafızı olduğunu ve pek az yanıldığını belirtir; “hüccet” ve “allâme” diye övdüğü Abdan’ın çeşitli eserleri bulunduğunu, bunlardan üç cüzün kendisine âlî bir isnad ile ulaştığını kaydeder. Kettânî ise onun hadislerini toplayan bir Fevâid’inin bulunduğunu söyler.
Abdan El-Ahvazî, doksan yaşlarında Asker Mükrem’de vefat etmiştir.
