Faruk Nâfiz Çamlıbel

Faruk Nâfiz Çamlıbel

(18 Mayıs 1898 - 8 Kasım 1973): Şair. İstanbul’da doğdu. Bakırköy Rüşdiyeside okudu. Tıp Fakültesine devam etti; ancak bitiremeyip dördüncü sınıftan ayrıldı. 1917’de İleri gazetesinde çalışmaya başladı. 1922’de bu gazetenin temsilcisi olarak Ankara’ya gitti. Kayseri’de (1922-1924), Ankara’da Ankara Muallim Mektebi, Ankara Kız ve Erkek liselerinde (1924-1932), İstanbul’da Vefa ve Kabataş liselerinde, Arnavutköy Amerikan Kız Kolejinde (1932-1946) edebiyat öğretmenliği yaptı.

1946’da İstanbul milletvekili seçildi; 27 Mayıs 1960 darbesiyle milletvekilliği son buldu. Haziran 1960’dan Eylül 1961’e kadar Yassıada’da tutuklu kaldı. Akdeniz’de bir gezideyken gemide kalp yetmezliğinden öldü. Zincirlikuyu Mezarlığında gömülüdür.

Anayurt adlı haftalık sanat dergisi çıkaran (8 sayı, 1933) Faruk Nâfiz Çamlıbel, 1913-1917 yılları arasında Peyam ve Servet-i Fünûn’da yayınlanan ilk şiirleri Servet-i Fünûn ve Fecr-i Âtî şiirleriyle benzerlik gösterir. 1918’den sonra Yeni Mecmua, Fağfûr, Şair, Edebiyat-ı Umumiye, Büyük Mecmua, Nedim, Ümid, Yarın, Süs, Yıldız gibi dergilerde aruzla yazdığı şiirlerinde daha çok aşk konularını işler. İkinci Dünya Savaşından sonra millî konuları ele alan birkaç şiiri de yayınlanır.

Faruk Nafiz Anadolu’ya gittikten sonra memleket edebiyatına yönelmiştir. Yeni şiirleri hece vezniyledir ve daha sadedir. 1926’da Hayat dergisinde çıkan ’Sanat’ başlıklı şiiri Faruk Nafiz’in bir beyannamesi olarak görülmüştür. Batı hayranlığı tenkit edilmekte, Anadolu kültürü öne çıkarılmaktadır. Bu yolda yazdığı Han Duvarları unutulmayan şiirleri arasındadır.

Faruk Nafiz’in aruzla yazdığı şiirlerinde üstadı Yahya Kemal’dir. Heceyle de aynı oranda başarılı eserler vermiş ve "Hecenin Beş Şairi" olarak anılagelmiştir.

Türkçesi sade, pürüzsüz ve kendisine hastır. Aruz veznini bir Türk aruzu haline getirmiştir.

Faruk Nafiz’in, çoğu manzum tiyatro eserlerinde resmî ideolojiye bağlı olduğu görülür. Şiirlerinde olduğu gibi oyunlarında da lirik bir hava hâkimdir. Faruk Nafiz, Onuncu Yıl Marşı’nı Behçet Kemal Çağlar ile birlikte yazmıştır.

Çamlıbel Akbaba ve Karikatür dergilerinde Deli Ozan, Akıllı Ozan ve Çamdeviren imzalarıyla 800’den fazla mizahî şiirler ve yazılar yazmıştır. Son dönem şiirleri Kubbealtı Akademi Mecmuası’nda yayınlandı.

Şiirleri: Şarkın Sultanları (1918), Dinle Neyden (1919), Gönülden Gönüle (1919), Çoban Çeşmesi (1926), Suda Halkalar (1929), Bir Ömür Böyle Geçti (1932), Elimle Seçtiklerim (1935), Boğaziçi Şarkısı (Sadettin Kaynak ile birlikte, 1936), Akar Su (1936), Tatlı Sert (Mizahî şiirleri, 1938), Akıncı Türküleri (1940), Heyecan ve Sükûn (Seçmeler, 1959), Zindan Duvarları (Yassıada dönemi şiirleri, 1967), Han Duvarları (1969). Oyunları: İlk Göz Ağrısı (Paul Hervieu’dan adapte, 4 perde, 1922), Sevk-i Tabiî (H. Kistemaeckers’ten adapte, Sermet Mahtar Alus ile, 1925), Canavar (Manzum, üç perde, 1926), Akın (Heceyle, manzum, 1932), Özyurt (Üç perde, 1932), Kahraman (Üç perde, 1933), Ateş (Manzum, 1939), Dev Aynası (1945’te oynandı), Yayla Kartalı (Sahne romanı, 1945). Mektep temsilleri: Numaralar (1928), Yangın (Manzum, 1931), Bir Demette Beş Çiçek (1933), Yangın (Piyesler: Küçük Çiftçiler, Kelebekler, Dersler, Sinir Hekimi, Hanım Şiir Yazacak, Yeni Usul, Mektuplar. Sonuncusu mensurdur, 1933), Kanbur (Manzum, bir kısmı Yarın dergisinde çıktı, nu. 34, 1922). Romanları: Yıldız Yağmuru (1936), Ayşe’nin Doktoru (1949), Biyografisi: Tevfik Fikret Hayatı ve Eserleri (1937).