Haşmet
(? - 1768): Şair. İstanbul’da doğdu. İlk bilgileri Anadolu kazaskerliği de yapan babası Ebulhayr Abbas Efendiden aldı. Medrese eğitimi gördü. Medresede mülâzım, ardından müderris oldu. Sahn müderrisliğine kadar yükseldi. Yazdığı hicivler yüzünden önce Bursa’ya sonra Rodos’a sürüldü. Rodos’da öldü.Haşmet, Arapça ve Farsçaya bu dilde şiir yazacak kadar vâkıftı. Sadrazam Koca Ragıb Paşa’nın sadrazamlığı (1756-1763) sırasında himâyesini gördü.
Haşmet, çokluk nazîre şairi olarak bilinir. Nef’î, Nâbî ve Koca Râgıb Paşa gibi usta şairlere nazîreler yazmıştır. Bazı şiirlerinde aşk ve şarap konularını da işledi. Mahallî deyim ve atasözlerine yer verdi. Bazı Arapça ve Farsça kelimeleri halk Türkçesi telâffuzuna göre kullandı. İstanbul’un semtlerini ve İstanbul hayatını anlattı.
Koca Râgıb Paşa ve devrin kadın şairlerinden Fıtnat Hanım arasında hazırcevaplılığa ve lâtifeye dayanan fıkraların bir kısmı yakıştırmadır.
Eserleri: Divan (Bursalı İmamzâde Said Efendi topladı, 3000 beyit. 1861’de Kahire’de basıldı.), Hâbnâme (İntisâbü’l-Mülûk diye de bilinir. Mensurdur. Basılı Divan’ın sonunda yer alır.), Senedü’ş-Şuarâ (Şiirin faziletlerini anlatır. Çaylak Tefik yayınladı, 1971), Vilâdetnâme-i Hümayun (Sûrnâme adıyla da bilinir, mensurdur. Reşat Ekrem Koçu sadeleştirerek yayınladı, 1940).
Haşmet’in dört eseri de Mehmet Arslan ve İ. Hakkı Aksoyak tarafından Haşmet Külliyatı adıyla yayınlandı (1994).
İLGİLİ ÖYKÜLER
