Himmetzade Abdi
Vaiz, mutasavvıf-şair ve musikişinas.
Şeyh Abdullah Efendi adıyla da bilinir. Bayramiyye tarikatı şeyhlerinden Himmet Efendi’nin oğludur. 1640’ta İstanbul’da doğdu ve tahsilini orada yaptı. Bilhassa tefsir ve hadis ilimlerinde kendisini yetiştirdi. Bu arada Bayramiyye tarikatına intisap ederek babasına mürit oldu. 1669’da Kasımpaşa Camisi’ne, on yıl sonra da Fatih civarındaki Halil Paşa Camisi’ne vaiz oldu. Şehremini Yenibahçe’deki Defterdar İbrahim Efendi Tekkesi şeyhi olan babasının 1684 yılında vefatı üzerine adı geçen tekkeye şeyh tayin edildi. 1688’de hacca gitti. Dönüşünde Sultan Selim Camisi cuma vaizliğine tayin edilince selatin camisi kürsü şeyhleri silsilesine girmiş oldu. 1694’te Fatih Camisi vaizliğine nakledildi. Bu vazifede iken Sultan II. Mustafa’nın Avusturya seferine (1697) ordu vaizi olarak katıldı. Hayatının son yıllarında Beyazıt ve Süleymaniye Camileri vaizliklerinde bulunan Abdi, 18 Aralık 1710’da vefat etti. Üsküdar’daki Bezcizade Tekkesi’nde babasının yanına gömüldü. Abdüssamed ve Abdüşşekûr adlı iki oğlu devrin tanınmış şairlerindendir. Abdüssamed babasının ölümü üzerine tekkeye şeyh tayin edildi.
Tasavvufî şiirleri mürettep bir divanda toplanan Himmetzade, bu şiirlerinde Abdi, Derviş Abdullah, Abdullah, Hz. Peygamber’in hayatını konu alan Gencine-i İcaz isimli mesnevisinde ise Himmetzade mahlaslarını kullanmıştır. Ayrıca lügazlardan meydana gelen Dîvân-ı Lugaz isimli bir risalesi de vardır Latifi, Mehmed Tahir, Hammer, İbnü’l-Emin gibi bazı müellifler, Abdi’nin bir şuara tezkiresi yazdığını kaydediyorlarsa da bu esere henüz rastlanmamıştır. Abdi, ayrıca hat ve musiki ile de meşgul olmuş ve bu konularda da eserler vermiştir. Hat sanatının ustalarından Hafız Osman’dan icazet almış, sülüs ve nesih yazıda üstat derecesine erişmiştir. Onun dinî mahiyette pek çok eser bestelediği çeşitli el yazması güfte mecmualarında zikredilmektedir. Ancak bu eserlerden hiçbirinin notası zamanımıza ulaşmamıştır.
