Rıfat Ilgaz
( 24 Nisan 1911, Ölümü: 7 Temmuz 1993)Kastamonu’da doğdu.,İstanbul İlkokulu Terme’de, ortaokulu Kastamonu’da okudu (1918-1927). Kastamonu Öğretmen Okulunu bitirdi (1930). Gerede, Akçakoca, Düzce ilkokullarında öğretmenlik yaptı (1930-1936). Daha sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümünü bitirdi (1938). Adapazarı, İstanbul Nişantaşı ve Karagümrük ortaokullarında Türkçe öğretmenliği yaptı (1938-1944). 1944’te yayımladığı Sınıf isimli şiir kitabı nedeniyle tutuklandı. Kitabı toplatıldı. Sıkıyönetim mahkemesince 142. maddeden yargılanıp, altı ay hapse mahkum edildi (1944). Hapisten çıkınca Boğazlıyan Ortaokulunda bir yıl daha çalışıp, öğretmenliği bıraktı. Ardından gazeteciliğe başladı. Yaşadıkça kitabı da Bakanlar Kurulu kararıyla toplatıldı (1948). Şairliği ile öne çıkmışken, geçim sıkıntılarının zorlamasıyla mizah yazarlığına yöneldi. Markopaşa, Malumpaşa ve Merhumpaşa dergilerinin çıkarılmasına katkıda bulundu ve yazı işleri müdürlüğünü yaptı. Adembaba isimli mizah dergisini çıkardı (1952). Ayrıca Dolmuş, Taş, Karikatür, Şaka gibi dönemin ünlü mizah dergilerinde ve Yeni Gazete’de yazılar yazdı. 1953’te çıkardığı Devam isimli şiir kitabı nedeniyle bir kez daha tutuklandı. Kitabı toplatıldı. Mahkeme beraatle sonuçlandı. Aynı yıllarda çeşitli sanatoryumlarda verem tedavisi gördü. Yazı ve şiirlerinden ötürü yaklaşık beş buçuk yıl hapis yattı. İstanbul’da öldü (1993). İlk şiiri Mehmet Rıfat imzasıyla Güneş dergisinde çıktı (1927). Bu tarihten 1940 yılına kadar yazdığı şiirler romantik; 1940 sonrası yazdıkları ise toplumsal gerçekçi bir özellik taşır. Şiirleri Çığır (1937-1939), Oluş (1939), Yücel (1939-1940), Varlık (1939-1942), Hamle (1940), Yeni İnsanlık (1940) gibi dergilerde yayımlandı. Mizah yazıları ise Markopaşa, Dolmuş, Taş, Karikatür, Şaka, Külâh ve Papağan dergilerinde yayımlandı. Toplumcu şiirleri ile öne çıktı. Şiir anlayışı ’her şey açık açık söylenmeli’ kuralına bağlıdır. Asıl ününü, Türkiye’deki eğitim düzenini eleştirdiği gerçekçi ve duygusal yanı da olan Hababam Sınıfı ile yaptı (1959). Çok tutulan ve yeni basımları yapılan bu öyküler dizisi tiyatro ve sinemaya da uyarlandı. 1960’tan sonra fıkra ve mizah öykülerini yayımlamayı Vatan, Demokrat, İzmir, Yenigün gazetelerinde sürdürdü. Yıldız Karayel (1981) romanıyla 1982 Madaralı Roman Ödülünü ve Orhan Kemal Roman Armağanını kazandı. 1937’den beri yayımlanan şiirlerini Bütün Şiirleri ismi altında topladı (1983). Eserleri:Şiir: Yarenlik (1943), Sınıf (1944), Yaşadıkça (1947), Devam (1953), Üsküdar’da Sabah Oldu (1954), Soluk Soluğa (Yeni şiirleri ve önceki şiir kitaplarından seçmeler, 1962), Karakılçık (1960), Uzak Değil (1971), Güvercinim Uyur mu? (1974), Bütün Şiirleri (1937’den bu yana şiirleri ve yeni kitabı Kulağımız Kirişte, 1983), Ocak Katırı Alagöz (1987)
