II. Muaviye Bin Yezid
Emevi döneminin üçüncü halifesi olan II. Muaviye, 663 yılında Şam’da doğdu. Kısa süren halifeliğinde önemli bir icraatının bulunmayışı sebebiyle “Ebû Leylâ” lakabıyla anılmıştır. Dedesinin babasını veliaht tayin etmesi gibi, babası da onu sağlığında veliaht tayin etti. Babasının ölümü üzerine, 11 Kasım 683’te tahta çıktı. Onun halifelik unvanını aldığı dönemde Mekke, Emevi orduları tarafından işgal altındaydı. Yezid’e biat almak için Mekke’yi kuşatan Emevi orduları, Kabe’yi ateşe vermiş, Hacerülesved taşını kırmışlardı. Ancak, aynı günlerde Yezid’in ölüm haberini alan Abdullah b. Zübeyir, halifeliğini ilan etmiş ve halktan biat almaya başlamıştı. Aynı şekilde Şam’a bağlı vilâyetlerde de ayaklanmalar başlamıştı. Horasan’da Selm b. Ziyad, Basra’da Ubeydullah b. Ziyad halifeliklerini ilan ederek halktan biat almaya başlamıştı. II. Muaviye’nin ömrü dedesi gibi uzun olmadı. Ömrü vefa etmediği için halifeliği dört ay sürdü. Görevde kaldığı süreyi hasta vaziyette Hadrâ sarayında geçirdi. Bu nedenle onun döneminde devleti müşaviri Dahhak b. Kays idare etti. Dedesi ve babasına göre daha vicdanlı birisi olarak tarih kayıtlarına geçen Muâviye, hastalığının kendisini görevini yapmakta acze düşürmesi nedeniyle yerini bırakacağı adil bir kimse aradığını dile getirmiştir. Hz. Ebûbekir ya da Hz. Ömer gibi adil bir halef bulamadığını belirten II. Muaviye, halife seçecek bir heyet oluşturmakta da büyük güçlük çektiğini dile getirmiştir. Dedesi Muâviye ile Hz. Ali arasındaki halifelik mücadelesinde dedesini haksız bulduğu kaydedilen II. Muaviye, Kerbela olayında da babası Yezid’in zulüm yaptığını itiraf ederek halktan özür dilemiştir. Görevde kaldığı kısa sürede devletin idari teşkilatına müdahale etmeyen II. Muaviye, sadece haraçlardan hazineye ayrılan payı üçte bir oranında azaltmıştır. Hadrâ sarayında öleceği vakti beklediği günlerde yakınları tarafından kardeşi Halid’i veliaht tayin etmesi tavsiye edildiği halde, o bu talebi yerine getirmemiştir. 29 Şubat 684 tarihinde vefat eden II. Muaviye, Şam’daki Bâbüssagir mezarlığına defnedildi. Akciğer rahatsızlığı ya da veba hastalığı nedeniyle vefat ettiği rivayet edilen II. Muaviye’nin ölümünden sonra Emevi Hanedanı iktidar mücadelesine sahne oldu. Bu mücadeleden galip çıkan aynı hanedanın Mervani kolu oldu.
Kaynak: Emeviler ve Emevi Halifeleri, Hasan Yılmaz, Elips Kitap, Ankara, Ekim 2016
İLGİLİ ÖYKÜLER
