İzzet Baysal
İzzet Baysal (1907 - 2000)
M. İzzet Baysal 1907 yılında Bolu’da dünyaya geldi. Babası Rüştiye mektebi mezunu Memur Ahmet Canip Efendi, annesi Bolu’nun Alpagut köyünden Hafız Behiye hanımdır. Ailenin dört çocuğu oldu, en küçükleri İzzetti.
İlk ve Orta Öğrenimini Bolu’da tamamladı. Yükseköğrenimini İstanbul’da Mekteb-i Sultan-i Nefise ( bu gün Mimar Sinan Üniversitesi)’nde yaptı. Babasını 1927 yılında kaybettmesi üzerine, zorlu bir eğitim süreci geçirir, bir yandan çalışıp bir yandan okulunu tamamlar, 1931 yılında Mimar olarak mezun olur.
Memuriyet hayatına Bolu Nafia ( Bayındırlık) müdürlüğünde mimar olarak başlayan İzzet Baysal 1932 yılında bir kaç arkadaşı ile birlikte Gerede ilçesinin imar planını yaptı.
Daha sonra Ankara’da Milli Müdafaa Vekaleti Hava Müşteşarlığında mimar olarak çalışmaya başladı. Bu sırada Eskişehir Hava meydanı inşaatının koordinatörlüğünü yaptı.
1934 yılında bu görevinden istifa ederek, Eskişehir Belediyesi’nde Fen İşleri Şefi olarak göreve başdı. Aynı yıl Eskişehir lisesinde Coğrafya öğretmeni olarak görev yapan Çanakkale’li Refika Pınar ile evlendi.
1936 yılında Ankara’da serbest olarak çalışmaya başladı. Ankara’da Azerbeycan temsilcisi Sadri Maksudi Aral’ın ve Medine Muhafızı Fahrettin Paşa’nın köşk projelerini yaptı. 1939 yılında Afyon’da askerliğini yapmaktadır.1942 yılında askerliğini tatamladı.
1942 yılında eşi Rekifa hanım vefat etti. Bunun üzerine İzzet Baysal, işini tasfiye edip, 1943 yılında İstanbul’a gitti ve Karaköy’de Perşembe pazarında sıhhi tesisat ve hırdavat üzerine çalışan bir mağazayı satın aldı. Aynı zamanda kapı kilitleri imali için küçük bir atölye kurdu.
1950 yılında özel teşebbüsün ilk Mekanize Döküm Fabrikasını kurdu. Bu fabrikanın fikri temelinde dükkanında sattığı ’boru ekleme parçalarının’ dışardan ithal edilmesine karşı duyduğu vatanseverlik hisleri egemendir. Bunun için iki kere Almanya’ya giderek konuyla ilgili teknolojiyi araştırmıştır.
Zor şartlarda kurduğu ve üretime geçirdiği fabrikasına yönelik ilk tepkiler hiç de hoş olmaz. Avrupa’da aynı üretimi yapan Kartel bu girişimi kösteklemek için elinden geleni yapar ve Türkiye’ye ithal ettiği mallarda % 40 indirim uygulamaya başlar.
Fakat tüm gücüyle direnen Baysal, 1970 yıllarda Avusturya, Almanya, Yunanistan ve Arap ülkelerine ihracata yapan bir fabrika durumuna gelecek olan fabrikasını ayakta tutmayı başarır.
1951 yılında ’İzzet Baysal Döküm Sanayii Müessesi adı altında üretime başlayan kuruluş, 1957 yılında bir aile şirketine dönüştürüldü ve adı da ’ İzsal Döküm Sanayii A.Ş.’ olarak değiştirildi.
1980 yılına kadar bilfiil çalışan İzzet Baysal, 1986 yılında ikinci eşi Nafize hanımı kaybettikten sonra İzzeü Baysal Vakfı’nı kurdu.
1994 yılında fabrikasını kiraya vererek, iş hayatından çekildi ve ve tüm çabasını İzzet Baysal vakfının hizmetlerine ayırdı. Baysal bu hizmetini ölüm tarihi olan 5 Mart 2000’e kadar sürdürdü.
