Ahmed Arif
23 Nisan 1923 tarihinde Diyarbakır’ın Suriçi ilçesi Hançepek semtinde doğdu. Asıl adı Ahmed Hamdi Önal’dır. Şiirlerini ilk yazdığı zamandan itibaren Ahmet Arif imzasını kullandı. Babasına olan düşkünlüğü ve babasının adını yaşatmak istemesinden dolayı “Arif” soyadını kullandı.
Çocukluk yılları Siverek ve Harran’da geçti. Bu yıllarda Zazaca, Kürtçe ve Arapça öğrendi. İlköğrenimini 1937 yılında Siverek’te tamamladı. 1940 yılında Urfa Ortaokulunu bitirdi. Ardından Afyon Lisesinde okudu. O yıllarda, Cahit Ercan (Cahit Külebi) ve Behçet Gönül (Necatigil)’den eğitim aldı. Afyon Lisesi’nden 23 Haziran 1943 tarihinde mezun oldu. Yükseköğrenimine Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü’nde başladı. Aynı zamanlarda Merkez Bankası’nda görev aldı. Görevi esnasında tutuklandığı için işine son verildi ve eğitimine devam etmedi.
Ahmed Arif’in tutukluluk süreci “Otuz Üç Kurşun” isimli şiirini yazdıktan sonra başladı. Tutuklandı ve dokuz gün işkence gördü. Daha sonra İstanbul’a götürüldü, Sansaryan Hanı’nda 128 gün tutuklu kaldı. Kendisine bir telgraf çekilerek babasının öldüğünün bildirilmesi üzerine intihar etti. Kasımpaşa Deniz Hastanesinde tedavi gördü ve Sarsanyan’a geldikten sonra on yedi gün tabutlukta kaldı. Ankara Garnizon Komutanlığı’nın 2. Nolu Askeri Mahkemesi tarafından 15 Ekim 1953 tarihinde yargılanması başladı. Yargılanma sonucunda iki sene hapis, sekiz ay da Urfa’da kalebentlik cezası verildi. Harbiye Cezaevindeyken bu kez babası gerçekten vefat etti ve babasının cenazesine katılamadığı için “İçerde” şiirini yazdı. İki yıl hapis, sekiz ay da kamu gözetimi altında bulundurulma cezasından sonra otuz sekiz ay tutuklu kaldı. 7 Ekim 1954’te tahliye oldu. Cezaevinden çıktıktan sonra gözetim altında tutulma cezası için Urfa’ya gitti. Urfa’da sefaletlik çekti ve iş bulamadı bunun üzerine mahkemeye başvurdu. Uzun uğraşlarının neticesinde sürgün cezası Diyarbakır’a çevrildi ve gözetim cezası bitince Ankara’ya yerleşti.
İlk şiirlerini 1940-1942 yılları arasında “Millet” ve “Taşpınar” dergilerinde yayımladı. 1944-1955 yıllarında “İnkılâpçı Gençlik”, “Meydan”, “Seçilmiş Hikâyeler”, “Yeryüzü”, “Beraber”, “Yeni Ufuklar”, “Kaynak” adlı dergilerde yazdığı şiirlerle tanındı. Tek şiir kitabı olan “Hasretinden Prangalar Eskittim” 1968 yılında yayımlandı. Bunların yanında “Kürdün Gelini”, “Dersim”, “Kımıl” adlı üç roman denemesi, “Dünya Müslümanlar Sesler” adında iki ciltlik derleme kitabı kaleme aldı. Ankara Telgraf gazetesinde “Bize Göre” başlığı altında sanat, düşünce yazıları yazdı. Yine aynı gazetenin “Ciddiyet” adlı mizah sayfasın da ve Ülke gazetesinde “Memleket Yazıları” başlığı altında düzyazılar kaleme aldı.
1956-1977 yılları arasında Medeniyet gazetesinde idareci; Halkçı gazetesinde düzeltmen ve baş düzeltmen olarak çalıştı. Bunların yanında Ankara Telgraf, Öncü, Ülke gibi gazetelerde de çalıştı. 1977 yılında gazetecilikten emekli oldu.
26 Haziran 1967 tarihinde Aynur Hanım’la evlendi. Bu evlilikten Filinta adını verdikleri bir oğulları oldu.
Onun hayatı, “Başrol: Ahmed Arif Belgeseli” ve “Boyun Eğmeyen Bir Şair: Ahmed Arif / Enver Aysever İle Ayrıntılar” başlıklı yapımlarda; “Hasretinden Prangalar Eskittim”, “Ahmet Arif Anadoluyum Ben”, “Ben Kolay Ölmem”, “Arif” ve “Ahmet Arif Leylim Leylim” adlı tiyatro eserlerinde yer aldı. Ayrıca “Unutmadığım”, “Suskun”, Akşam Erken İner Mahpushaneye”, “Anadolu”, “Ay Karanlık”, “Kara”, “Diyarbekir Kalesinden Notlar”, “Adiloş Bebenin Ninnisi”, “Sevdan Beni”, “Hasretinden Prangalar Eskittim”, “Otuz Üç Kurşun”, “Vay Kurban”, “İçerde” adlı şiirleri çeşitli sanatçılar tarafından bestelendi.
Hasretinden Prangalar Eskittim adlı eseri İspanyolca, Almanca, Kürtçe, Çekçe, Felemenkçe, Fransızca ve İsveççe olmak üzere altı dile tercüme edildi.
2 Haziran 1991 Pazar tarihinde geçirdiği kalp krizi sonucu vefat eden Ahmet Arif, Ankara Cebeci Asri Mezarlığı’na defnedildi.
Kaynak: T.C. Düzce Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili Ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Ahmed Arif’i Okumak (Hayatı - Edebî Şahsiyeti-Eserleri) Yüksek Lisans Tezi, Nilda Paşaoğlu.
İLGİLİ ÖYKÜLER
