III. Muhammed
III. Muhammed, Hammudi hâkimiyetine son veren Kurtuba’daki ayaklanmanın ardından halk temsilcilerinin, ileri gelenlerin, komutanların halife seçimi için bir araya geldiği şûrada üç adaydan biri idi. Bu şûrada beklenmedik bir şekilde V. Abdurrahman’a biat edildi. Bir süre sonra da Muhammed hapsedildi. Sonra hapisten kaçarak V. Abdurrahman’a karşı düzenlenen isyanın başaktörlerinden biri oldu. V. Abdurrahman’a karşı isyana kalkışan halk ve muhafızlar Berberilere karşı şiddete başvuruyorlardı. Berberiler bulundukları yerde öldürülüyorlardı. Haremdeki kadınlar isyancılar tarafından paylaşılıyordu. İsyan başarılı olmuştu. 1023 yılının kasım ayındaki seçimde üç adayla birlikte halifeliğe aday gösterilen, hilafete Abdurrahman b. Hişam’ın geçmesinden sonra hapse atılan, hapisten kaçıp ayaktakımı üzerindeki etkisini kullanarak bir isyan başlatan Muhammed b. Abdurrahman da halifeliğe geçmişti. Muhammed b. Abdurrahman tahtına oturmadan önce Abdurrahman b. Hişam’ı bütün sarayda arattı. 18 Ocak 1024 tarihinde bulunan Abdurrahman’ı hemen öldürttü. El-Müstekfi unvanıyla halife olan Muhammed, itibar elde edebilmek için kesenin ağzını açtı. Makam ve mevki dağıttı. Abdurrahman b. Hişam’a isyana kalkışırken kendisine yardımcı olan Ahmed b. Halil ismindeki bir dokumacıyı başvezirliğe getirdi. Bu ataması hem orta sınıfın hem de eşrafın tepkisini çekti. Kendisine karşı kurulan entrikalardan haberdar olan Muhammed tutuklamalara girişti. Yakınlarından pek çok kişi hapsedildi. Biri de halifenin emriyle idam edildi. Tüm bu gelişmelerle gerginlik yavaş yavaş tırmandı. Ancak Muhammed tutuklamalara devam etti. İbn Hazm ve Ebu Amir İbn Şüheyd’le birlikte Abdurrahman’ın danışmanlarını hapsetti (İbn Hazm’a göre, zalim ve zorba olarak nitelediği III. Muhammed’in kendisini hapse atmasının nedeni, V. Abdurrahman ile olan arkadaşlığıdır.). Halk bu yaşananlardan rahatsızdı. Birçok kimse Kurtuba’yı terk etti. Kimileri de Hammudi Ali en-Nasır’ın Malaga’daki oğlu Yahya’ya başvurdu. Ondan Kurtuba’daki anarşiye son vermesini istediler. Bir süre sonra Kurtuba’da Yahya’nın şehre saldıracağı haberleri yayılmaya başladı. Bu haberler tesirini gösterdi. 1025 yılının Mayıs ayında Ahmed b. Halil öldürüldü, cesedi kalabalık bir insan grubu tarafından parçalandı. Gerginlik had safhaya çıktığı bir noktada muhafızlar III. Muhammed’e ültimatom verdiler. Yahya’ya karşı şehri savunmaya gideceklerini, geri dönünce kendisini burada görmek istemediklerini bildirdiler. III. Muhammed canının tehlikede olduğunu anlayınca onların tavsiyesine uyarak şarkıcı bir kız kılığında, iki kadınla birlikte şehri terk etti. Bir köye sığındı. Burada kendisini sevmeyen bir komutan tarafından zehirlettirilerek öldürüldü.
Kaynak: Endülüs Emevileri ve Emevi Halifeleri, Hasan Yılmaz, Elips Kitap, Ağustos 2018, Ankara.
İLGİLİ ÖYKÜLER
