III. Yezid I. Velid
Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte 700’lü yılların başları olarak tahmin edilmektedir. Halife İkinci Velid’i yaptığı darbe ile devirmeyi başaran III. Yezid, devlet yönetiminde Ömer b. Abdülaziz’i örnek alacağı sözü ile 17 Nisan 744 tarihinde halktan biat aldı. Yolsuzlukların en çok görüldüğü inşaat işlerinden devleti uzak tutacağına, tarım alanlarının sulanması için kanal açtırmayacağına söz veren III. Yezid, her eyaletin kendi gelirleri ile kalkınmasını sağlamak için eyaletler arasında kaynak transferine izin vermeyeceğini söyleyerek zengin eyaletlerin gönlünü almaya çalıştı. Askerlerin uzun süre evlerinden uzak kalmaları nedeniyle kendilerinde ve eşlerinde ahlaki zaaflar oluştuğunu belirterek askerlik mükelleflerini savaş alanlarında gereğinden fazla tutmayacağını vaad etti. Fethedilen ülkelerde yaşayan gayri Müslim halka ağır vergiler yüklemeyeceğine de söz veren III. Yezid, hilafet katına halkın ulaşmasını kolaylaştıracağını ve her zaman zayıfların yanında olacağına söz vererek biat aldı. O, halife Velid’i Yemen kökenli Kelb kabilesine dayanarak devirmişti. Onların desteği ile halifeliğini devam ettirmek istiyordu. Bu nedenle sarayda Kays kabilesinden kimse bırakmadı. Şam’da yapılan devrim, halife Velid’den hoşnut olmayan halk tarafından sevinçle karşılandığı için III. Yezid’in halife oluşuna eyaletler de itiraz etmediler. III. Yezid halife olduktan sonra ilk iş olarak Irak Genel Valiliğine Mansur b. Cumhur’u tayin etti. Ardından Sicistan ve Sind eyaletleri de III. Yezid’e biat ettiler. III. Yezid buralara da Kelb kabilesinden bir vali tayin etti. III. Yezid’i tanımayan iki eyalet Horasan ve Azerbaycan oldu. Horasan’da Nasr b. Seyyar, Azerbaycan’da Mervan b. Muhammed, muhalefet etmedikleri gibi, bir süre beklemeyi tercih ettiler. Onların tanımasına fırsat kalmadan 25 Eylül 744 tarihinde III. Yezid hayatını kaybetti. III. Yezid, ölmeden önce kendisine halef olarak kardeşi İbrahim b. Velid’i tayin ettiği için yerine kimin geçeceği sorun olmadı.
Kaynak: Emeviler ve Emevi Halifeleri, Hasan Yılmaz, Elips Kitap, Ankara, Ekim 2016.
İLGİLİ ÖYKÜLER
