Mustekfi Billah
Yirmi İkinci Abbasi halifesi olan Ebü’l Kasım Abdullah El Mustekfi Billah b. Alî El Muktefi Billah b. Ahmet El Mutazıd Billah El Abbasi, 11 Kasım 908 tarihinde doğdu. 25 Eylül 944 tarihinde halifelik hırkasını giyen Mustekfi Billah’a biat törenine, Müttaki Lillah’ın gözlerine mil çektirerek onu halifelikten indiren Tüzün’le beraber diğer komutanlar, Haşimîler ve Kadı Ebü’l Hasan Muhammed b. Hüseyin b. Ebü’ş-Şevârib de katıldı. Mustekfi Billah, ilk iş olarak Ebü’l Ferec Muhammed b. Ali esSâmirî’yi vezir tayin etti. Ancak gerçekte iktidar Türk komutanlarının, özelikle de Emîr-ül Ümera Tüzün ile İbn Şirzad’ın elindeydi. Halife ve vezirin hiçbir nüfuzu yoktu. Müttaki Lillah’tan kaos içinde bir Bağdat devralan Mustekfi Billah’ın ilk yılı da iktidar çekişmesi ve ekonomik sıkıntılarla mücadele ile geçti. Yaşanan kaostan ötürü Bağdat halkı şehri terk etmeye başladı. Abbasi başkentinin içine düştüğü buhran, Büveyhoğulları’nı ilk fırsatta şehri işgal etmeye yöneltti. Bunun bir nedeni de Emîr-ül Ümera Tüzün’ün 15 Ağustos 945’te vefat etmesi idi. Onun yerine bir diğer Türk komutan İbn-i Şirzad’ın tayin edilmesi Büveyhoğulları’nın planını değiştirmedi.
Büveyoğulları Bağdat’ı İşgal Etti
Aralık 945’te Büveyhoğulları Hükümdarı Ahmet Bağdat’a girdi. Halife Mustekfi kendisini emîr-ül ümera tayin edip Muizzüddevle unvanıyla birlikte gerdanlık, bilezik, sancak ve diğer saltanat alâmetlerini verdi. Bastırdığı dinar ve dirhemlerde Muizüddevle’nin kardeşlerine de unvanlar verdi. Deylemli askerler halkın evlerine girip yerleşirken Türk askerleri Bağdat’ı terk ederek Hamdanilerden Nasırüddevle’nin yanına gittiler. Bu tarihten itibaren Büveyhîler Irak’a hâkim oldular. Muizüddevle, Halife Mustekfi’nin daveti üzerine Darülhilafe’ye gidip düzenlenen törene katıldı. Halifenin kürsüsünün yanına bir kürsü de Muizüddevle için kuruldu ve oraya oturması istendi. Muizzüddevle halifeye saygı gösterip huzurunda yer öptü. Tören, Hamdanilerle iş birliği yaptığına inandığı Mustekfi’yi halifelik görevinden uzaklaştırmak isteyen Muizüddevle’nin amacına ulaşması için iyi bir fırsat oldu. Deylemli iki komutan halifenin elini öpecek gibi yaparak halifeyi oturduğu yerden aşağı indirdiler. Bu esnada saray yağmalanmaya başlandı. Daha sonra Mustekfi Billah’ı Muizüddevle’nin evine götürüp tutuklayan Deylemli askerler, Bağdat halkına halifenin görevinden kendi isteği ile ayrıldığını ilan ettiler. Ardından da 29 Ocak 946 tarihinde Muti Lillah unvanıyla Fazl b. Cafer’i halife ilan ettiler. Azledildikten sonra gözlerine mil çekilerek hapsedilen Mustekfi Billah, 949 yılının Eylül ayında hapishanede öldü.
Kaynak: Abbasiler ve Abbasi Halifeleri, Hasan Yılmaz, Elips Kitap, Ocak 2017, Ankara.
İLGİLİ ÖYKÜLER
